โสมนัสฝ่ายอกุศลมักจะเกิดบ่อยกว่าโสมนัสฝ่ายกุศล
ผู้ฟัง ขอเรียนถามถึงโสมนัส ทางฝ่ายอกุศลมักจะเกิดเสมอ ถ้าได้สิ่งของที่น่าพอใจเกิดบ่อย เวลาการให้ทานทำบุญต่างๆ โสมนัสจะไม่ค่อยเกิดเลย
ท่านอาจารย์ หมายความว่าเวลาที่คุณนิคมเกิดโสมนัสเวทนา อาจจะไปทางฝ่ายอกุศลทั้งนั้นเลย เช่นความยินดีที่ได้สิ่งหนึ่งสิ่งใด ได้รสอร่อย ได้รูป ได้เสียงที่ดี เพลงไพเราะอย่างนี้ก็เกิดโสมนัส แต่เวลาที่คุณนิคมทำกุศลโสมนัสไม่ค่อยเกิด มักจะเป็นอุเบกขา ก็ถามว่าเพราะเหตุใดถึงเป็นอย่างนั้น ไม่ทราบว่าคุณธีรพันธ์เป็นอย่างนี้ หรือไม่
อ.ธีรพันธ์ ก็อยู่ที่การสั่งสมของคุณนิคม ว่าคุณนิคมให้ทาน คิดว่าจะมีแต่อุเบกขาเวทนาเท่านั้น แต่โสมนัสเวทนาไม่ค่อยจะมี ซึ่งก็เป็นการสะสมเหมือนกัน ถ้าคุณนิคมเห็นอานิสงส์ของการให้ทาน อาจจะเป็นปัจจัยให้โสมนัสเวทนาเกิดขึ้นได้ ขณะที่อุเบกขาเวทนาเกิด ขณะนั้นก็เป็นชาติกุศลเหมือนกันที่เกิดร่วมกับการให้ ก็ไม่ได้หมายความว่าเมื่อเป็นอุเบกขาเวทนาแล้ว การให้ทานดูเหมือนจะด้อยค่าเสียราคาไป เพราะขณะนั้นกุศลเกิดขณะนั้นมีกำลังมากกว่าอกุศล เพราะกุศลเกิดยาก ถ้าอุเบกขาเวทนาเกิดต่อๆ ไปมีการฟังพระธรรมมีการพิจารณาโสมนัสเวทนามีความยินดีในการให้เป็นผู้สละ ยินดีในการสละ ก็เป็นปัจจัยให้เกิดได้
ที่มา ...