ธรรมที่ไม่ใช่อื่นใดที่ไม่ใช่กุศล อกุศล เป็นอัพยากตทั้งหมด
ถ้าจำกุศล และอกุศลได้ และก็รู้ว่าธรรมอื่นใดที่ไม่ใช่กุศล และอกุศล เป็นอัพยากตทั้งหมด เพราะฉะนั้นก็รวมทั้งเจตสิกฝ่ายดีซึ่งเป็นได้ทั้งกุศล หรือวิบาก หรือกิริยา ขณะใดที่เป็นกุศลก็ไม่ใช่อัพยากต แต่ขณะใดที่เป็นวิบาก กิริยา ซึ่งไม่ใช่กุศลก็ต้องเป็นอัพยากต
สำหรับอกุศลเจตสิกเป็นอัพยากตไม่ได้ เพราะเหตุว่าเมื่อเกิดแล้วต้องเป็นอกุศลทุกครั้ง เพราะฉะนั้นสำหรับอกุศลเจตสิกไม่เป็นอัพยากต แต่สำหรับโสภณเจตสิกที่เกิดกับวิบาก และกิริยาเป็นอัพยากต ถ้าเกิดกับกุศลจิตก็เป็นกุศล
ที่มา ...
หมายเลข 6675
19 ม.ค. 2567