อกุศลธรรม ๙ กอง -- โอฆะ ๔ - โยคะ ๔ - คันถะ ๔

สำหรับอกุศลธรรมประเภทต่อไป ก็องค์ธรรมเดียวกับอาสวะ แต่เป็น โอฆะ ได้แก่ สภาพธรรมเหล่านี้เมื่อเกิดขึ้นแต่ละครั้ง ก็เป็นเหมือนห้วงน้ำที่ ทำให้สัตว์จมในวัฏฏะ ไม่สามารถพันไปได้ และสำหรับอกุศลธรรมประเภท ต่อไป คือ โยคะ ๔ ได้แก่ โลภเจตสิก ทิฏฐิเจตสิก โมหเจตสิก ซึ่งก็เป็น เครื่องตรึง เครื่องประกอบสัตว์ไว้ ไม่ให้พ้นไปจากวัฏฏะ และอกุศลธรรมที่ เป็นคันถะ

สำหรับโลภเจตสิก ทิฏฐิเจตสิก โมหเจตสิก ก็เป็นทั้งอาสวะ เป็นทั้งโอฆะ เป็นทั้งโยคะ ทั้ง ๓ ประเภท ก็แสดงให้เห็นว่า มีอยู่เป็นประจำทีเดียว

สำหรับอกุศลธรรมประเภทต่อไป ก็เพิ่มอกุศลธรรมประเภทอื่นขึ้นอีก คือ ในคันถะ ๔ ได้แก่ อภิชฌากายคันถะ ความยินดีพอใจ อภิชฌา หมายถึง เพ่ง เล็ง ต้องการในอารมณ์ทั้งปวง ก็ได้แก่ โลภมูลจิต ๘ ดวง ได้แก่ โลภเจตสิก ที่เกิดในโลภมูลจิต ๘ เป็นสราคจิตที่จะต้องระลึกรู้ ในคันถะ ๔ ได้แก่ อภิ- ชฌากายคันถะ ๑ พยาปาทกายคันถะ ๑ สีลัพพตปรามาสกายคันถะ ๑ อิทัง- สัจจาภินิเวสกายคันถะ ๑

คันถะ ก็คือ เครื่องผูกไว้ ไม่ให้หลุดไป ซึ่งเครื่องผูกไว้ โดยสภาพของ เจตสิกแล้ว ได้แก่ โลภเจตสิก ๑ โทสเจตสิก ๑ และทิฏฐิเจตสิก ๑ ถ้าท่าน ศึกษาในเหตุผลว่า ทำไมจึงต่างกับอาสวะ ต่างกับโอฆะ ต่างกับโยคะ