ปรมัตถธรรมเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แต่เพราะอะไรจึงยึดถือว่าเป็นเรา

เพราะฉะนั้นปรมัตถธรรมเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แล้วก็ปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ทุกขณะ ในขณะนี้เป็นปรมัตถธรรมทางตา เป็นปรมัตถธรรมทางหู เป็นปรมัตถธรรมทางจมูก เป็นปรมัตถธรรมทางลิ้น เป็นปรมัตถธรรมทางกาย เป็นปรมัตถธรรมทางใจ ทั้งหมดค่ะ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน แต่เพราะอะไรจึงเป็นเรา ทั้ง ๆ ที่สภาพธรรมทั้งหมดเป็นเพียงปรมัตถธรรมแต่ละลักษณะ ซึ่งเป็นรูปธรรม นามธรรมบ้าง แต่ทำไมจึงเป็นเรา ทำไมจึงยึดถือว่าเป็นเรา เพราะเหตุว่าสติไม่ได้เกิดขึ้นระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏแต่ละลักษณะถูกต้องตรงตามความเป็นจริงของสภาพธรรมนั้น ๆ

เพราะฉะนั้นเวลาที่มีการคิดถึงปรมัตถธรรม สิ่งที่ปรากฏ แล้วมีสัญญาความจำในรูปร่างสัณฐาน แล้วยังมีความรู้สึกพอใจ ไม่พอใจ มีความจดจำว่า เป็นบุคคลต่าง ๆ เป็นวัตถุสิ่งต่าง ๆ ความที่เคยยึดถือ พอใจ ผูกพันในวัตถุที่ปรากฏ เป็นสิ่งของต่าง ๆ และเป็นบุคคลต่าง ๆ บ้าง ทำให้ปิดกั้นไม่ให้รู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏว่า แท้ที่จริงแล้ว ไม่มีคน ไม่มีสัตว์ ไม่มีวัตถุสิ่งของต่าง ๆ เลย เป็นแต่เพียงปรมัตถธรรมแต่ละลักษณะที่ปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ