ถ้าไม่รู้ จะละการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นสัตว์บุคคลตัวตนได้อย่างไร

ถ้าไม่รู้แล้ว จะละการยึดถือสภาพธรรมที่เกิดขึ้นปรากฏว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคคลได้อย่างไร ไม่มีหนทางเลยค่ะ ที่จะดับการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นสัตว์ บุคคล ตัวตน โดยไม่รู้อะไร ในขณะที่กำลังเห็น กำลังได้ยิน กำลังได้กลิ่น กำลังลิ้มรส กำลังรู้กระทบสัมผัส กำลังคิดนึก

เพราะฉะนั้นจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐานก็เป็นเรื่องที่ละเอียด และเป็นเรื่องที่จะรู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริงว่า จิตมีลักษณะรู้แจ้งอารมณ์ จิตที่รู้แจ้งอารมณ์ เมื่อเกิดขึ้น และดับไปแต่ละขณะก็สั่งสมสันดานของตนเอง ไม่ว่าจะปรากฏเกิดขึ้นเป็นโลภมูลจิต ก็มีการสะสมที่โลภะนั้นจะเกิดขึ้นเป็นไปในรูป หรือในเสียง หรือในกลิ่น หรือในรส หรือในโผฏฐัพพะที่กระทบสัมผัสกาย

เวลาที่โทสะเกิดขึ้น ก็ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน แต่เป็นสภาพธรรมที่สะสมอยู่ในจิต เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แล้วก็ดับไป ต้องรู้ตามความเป็นจริง