ขณะใดที่สติระลึก ขณะนั้นกำลังดำเนินหนทางที่จะรู้แจ้งที่จะดับกิเลส

กำลังฟังเรื่องของจิต ถ้าขณะใดที่สติระลึก ขณะนั้นกำลังดำเนินหนทางที่จะทำให้รู้แจ้ง ที่จะดับกิเลส เพราะเหตุว่าขณะใดที่สติไม่ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง ขณะนั้นถึงแม้ว่าเป็นกุศล ก็ไม่ใช่หนทางที่จะดับกิเลส ซึ่งข้อความในอัฏฐสาลินี มีว่า

อกุศลและกุศลที่ไม่ใช่มรรค ชื่อว่า “อาจยคามี” เพราะอรรถว่า ไปก่อธรรมที่เป็นไป เหมือนช่างอิฐก่อกำแพง ฉะนั้น

อิฐทีละแผ่นที่ซ้อนทับถมกันจนกระทั่งเป็นกำแพง เพราะฉะนั้นเวลาที่ไม่ใช่การระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง ไม่ว่าจะเป็นกุศล อกุศลใด ๆ ก็สร้างภพชาติ เหมือนกับช่างอิฐที่ก่อกำแพง แต่ขณะใดที่สติระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง ขณะนั้นเป็นมรรค เป็นอปจยคามี เพราะอรรถว่า ไม่ไปก่อธรรมที่เป็นไปนั้นนั่นแหละ เหมือนบุรุษรื้ออิฐที่ช่างอิฐนั้นก่อทับกันไว้ ฉะนั้น

กำลังรื้ออิฐ หรือว่ากำลังก่ออิฐคะ ทั้งรื้อ ทั้งก่อ

ครบหรือยังคะ วิถีจิต ๗ วิถี ยังใช่ไหมคะ ขณะนี้เป็นวิถีที่เท่าไรคะ ๖ นะคะ

ขณะนี้ท่านผู้ฟังก็จะทราบได้ว่า การสั่งสมสันดาน เป็นในขณะไหนคะ อาวัชชนจิต สั่งสมสันดานไม่ได้ วิญญาณจิต สั่งสมสันดานไม่ได้ สัมปฏิจฉนวีถีจิต สั่งสมสันดานไม่ได้ สันตีรณวิถีจิต สั่งสมสันดานไม่ได้ โวฏฐัพพนวิถีจิต สั่งสมสันดานไม่ได้ แต่จิตต่อจากโวฏฐัพพนวิถีจิต สั่งสมสันดาน เพราะเหตุใด เพราะเหตุว่าเกิดซ้ำ ๗ ขณะ ในขณะปกติ ถ้าเป็นในขณะสลบ จะเกิดซ้ำ ๖ ขณะ ถ้าเป็นในขณะที่จะจุติจะเกิดซ้ำ ๕ ขณะ เพราะเหตุว่ากำลังอ่อนลง เพราะว่ากำลังจะจุติ แต่ในยามปกติขณะนี้ ชวนวิถีจะเกิดซ้ำ ๗ ครั้ง มากกว่าวิถีอื่น ๆ ใช่ไหมคะ เพราะฉะนั้นจึงสั่งสมสันดานของตน