ความสำคัญของชวนวิถี

เพราะฉะนั้นความสำคัญอยู่ที่วิถีต่อไปคือ “ชวนวิถี” ซึ่งจะเป็นกุศลหรืออกุศลสำหรับผู้ที่ยังไม่ใช่พระอรหันต์ แต่สำหรับพระอรหันต์นั้นดับกุศลและอกุศลทั้งหมด เพราะฉะนั้นก็เป็นกิริยา ซึ่งไม่เป็นเหตุที่จะให้เกิดผล แต่สำหรับผู้ที่ไม่ใช่พระอรหันต์ ควรที่จะได้เห็นการสั่งสมสันดาน คือ การสืบต่อของชวนวิถีในวันหนึ่ง ๆ ว่า มีความสำคัญว่า ในชาติต่อไปท่านจะเป็นคนที่มีอัธยาศัย อุปนิสัยอย่างไร และจะได้รับผลของกรรมอะไร เพราะเหตุว่าเวลาที่มีการเห็นครั้งหนึ่ง ๆ โวฏฐัพพนวิถีดับไปแล้ว ส่วนใหญ่เวลาที่สติปัฏฐานไม่เกิด เวลาที่ทานกุศลไม่เกิด เวลาที่ศีลกุศลไม่เกิด หรือว่าความสงบของจิตไม่เกิดแล้วละก็เป็นอกุศล

เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่า สั่งสมสันดานอกุศลบ่อย ๆ เนือง ๆ เพราะฉะนั้นในชาติต่อไปก็ทราบได้ว่า ท่านจะเป็นบุคคลที่โลภะมาก หรืออโลภะมาก โทสะมาก หรืออโทสะมาก โมหะมาก หรืออโมหะมาก

และการสั่งสมก็เป็นไปอย่างละเอียดมาก โดยไม่รู้สึกเลย เพราะเหตุว่าดังที่ได้ทราบแล้วว่า ในชีวิตประจำวันนี้ ขณะที่เป็นทานกุศลวันหนึ่ง ๆ มีไหม ศีลกุศลวันหนึ่ง ๆ มีไหม สมถะ ความสงบของจิตวันหนึ่ง ๆ มีไหม สติปัฏฐานวันหนึ่ง ๆ มีไหม ทุกท่านทราบเองนะคะ เมื่อชวนวิถีซึ่งเป็นกุศลไม่เกิด ชวนวิถีซึ่งเป็นอกุศลก็เกิด

เพราะฉะนั้นทุกท่านชินกับอกุศลชวนวิถี จนไม่รู้สึกว่าเป็นอกุศล เพราะเหตุว่าเป็นอกุศลอย่างบาง อย่างเบา อย่างละเอียด จนไม่รู้สึก ในขณะที่มีการเห็น แล้วก็มีความยินดีพอใจในสิ่งที่ปรากฏทางตา เป็นสีสันต่าง ๆ อย่างเช่น เห็นดอกไม้สวย ๆ ความจริงแล้วไม่ได้ปราศจากมหาภูตรูป ๔ เลย ต้องมีธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม หรือเพียงแต่จะรู้ว่า ขณะนั้นเป็นแต่เพียงมหาภูตรูปเท่านั้น ก็จะทำให้ละคลายความติด ความยินดีพอใจในสีสันที่ปรากฏได้บ้าง เพราะเหตุว่ามหาภูตรูปเองไม่มีสี แต่มหาภูตรูปมีอุปาทายรูป คือ รูปที่เกิดร่วมด้วย ปรากฏให้เห็นเป็นสีต่าง ๆ เพราะฉะนั้นความพอใจในดอกไม้ ไม่ว่าจะเป็นดอกไม้ชนิดหนึ่งชนิดใดที่มีสีสันสวยงาม ก็ให้รู้ว่าในขณะนั้นเป็นความเพลิดเพลิน ความติด ความพอใจในสิ่งที่ปรากฏทางตา ซึ่งแท้ที่จริงเป็นเพียงมหาภูตรูป แต่อุปาทายรูปปรากฏเป็นสีเขียวบ้าง สีเหลืองบ้าง สีแดงบ้าง สีต่าง ๆ ซึ่งเป็นที่ตั้งของความยินดีพอใจ แต่ว่าไม่รู้สึกเลยว่า ขณะนั้นเป็นอกุศล เพราะเหตุว่าพอใจในสีสันของอุปาทายรูป ที่เกิดร่วมกับมหาภูตรูปที่ปรากฏให้เห็นเป็นสีสวย ๆ งาม ๆ ทางตา

วันนี้มากไหมคะ ชิน ไม่รู้สึก ไม่เห็นว่าเป็นโทษ ถ้าสติปัฏฐานไม่เกิด เพราะฉะนั้นการที่จะรู้ชาติทั้ง ๔ ของจิต ก็เป็นประโยชน์แก่การที่สติจะระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม เพื่อที่จะรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏตามความเป็นจริง