อวิชชามีอะไรเป็นปัจจัยให้เกิดอวิชชา

ผู้ฟัง เรื่องของปฏิจจสมุปปาทธรรม วัฏฏะ ๓ นี้ กิเลสวัฏฏ์ กัมมวัฏ วิปากวัฏฏ์ คล้าย ๆ กับว่าหมุนเวียนเป็นวงกลม แต่ปฏิจจสมุปปาทธรรมนี้มีอวิชชาเป็นปัจจัยให้เกิดสังขาร สังขารเป็นปัจจัยให้เกิดวิญญาณ วิญญาณเป็นปัจจัยให้เกิดนามรูป นามรูปเป็นปัจจัยให้เกิดสฬายตนะ สฬายตนะเป็นปัจจัยให้เกิดผัสสะ ผัสสะเป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา เวทนาเป็นปัจจัยให้เกิดตัณหา ตัณหาเป็นปัจจัยให้เกิดอุปาทาน อุปาทานเป็นปัจจัยให้เกิดภพ ชาติ ชรา มรณะ อยากจะถามว่า อวิชชามีอะไรเป็นปัจจัยให้เกิด จะได้เป็นวงกลม

ท่านอาจารย์ ที่ทรงแสดงไว้ คือ “อาสวะ” ซึ่งเป็นกิเลสที่เกิดขึ้นอย่างบางเบาสืบต่อกันไปเกือบจะไม่ขาดสาย โดยที่จะไม่รู้เลยว่า เป็นกิเลส

ก็เป็นเรื่องที่จะต้องรู้ว่า อาสวะมีอะไรบ้าง

“อาสวะ” ที่ทรงแสดงไว้ บางแห่งมี ๓ บางแห่งมี ๔ บางแห่งมี ๕ บางแห่งมี ๖ บางแห่งมี ๗ โดยนัยของพระสูตร แต่โดยนัยของพระอภิธรรมแล้ว ทรงแสดงอาสวะ ๔ คือ กามาสวะ ความยินดีพอใจในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในโผฏฐัพพะ ๑ ภวาสวะ ความยินดีพอใจในภพ คือ การเกิดขึ้นของขันธ์ ๑ ทิฏฐาสวะ ความเห็นผิดต่าง ๆ ๑ อวิชชาสวะ คือความหลงไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรม ๑