ความหมายของคำว่า เหตุ
ผู้ฟัง ส่วนที่ว่าความสำคัญของรากแก้วนอกเหนือจากส่วนที่จะเป็นของต้นไม้แล้ว รากแก้วนี่จะเป็นส่วนอะไรอีกที่จะให้เกิดผลงอกงามในส่วนที่ดี หรือผลเลวเกิดขึ้น
ท่านอาจารย์ กุศลจิตก็ต้องประกอบด้วยเหตุใช่ไหม กุศลจิตก็ต้องประกอบด้วยเหตุ ดับไปแล้วก็เป็นปัจจัยให้วิบากเกิด นี่คือความหมายของคำว่า "เหตุ" แต่สำหรับจิตที่ไม่ประกอบด้วยเหตุ เกิดแล้วดับแล้วหมดแล้ว
ผู้ฟัง จริงๆ ก็ใฝ่ที่จะหาจิตที่ไม่มีเหตุ แต่ที่จริงเป็นไปไม่ได้
ท่านอาจารย์ จิตเห็นไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วย
ผู้ฟัง ก็มีอยู่ตลอดเวลา
ท่านอาจารย์ จิต ๑๘ ประเภทไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วย เป็นชาติวิบาก คือ เป็นผล ๑๕ ประเภท และเป็นกิริยา ๓ ประเภท เพราะฉะนั้น ถึงแม้ว่าจะเป็นวิบากไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วยก็ยังเป็นจิตชาติวิบากคือ เป็นผลของกรรม เพราะฉะนั้นแยกผลของกรรมออกเป็น ๒ ประเภท จิตที่เป็นผลของกรรมที่ไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วยมี ๑๕ ประเภท วิบากจิตที่เป็นผลของกรรมที่ไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วยมีเพียง ๑๕ นอกจากนั้นวิบากอื่นทั้งหมดมีเหตุเกิดร่วมด้วย
ที่มา ...