ภวังคจิตที่เกิดจะมีปัจจัยเท่ากันหรือมากน้อยกว่ากัน -พฐ.79
ผู้ฟัง ภวังคจิตที่เกิดจะมีปัจจัยเท่ากันหรือว่าปัจจัยจะมากน้อยกว่ากัน
อ.วิชัย ต้องเข้าใจว่าจิตเกิดขึ้นทีละขณะ มีปัจจัยให้เกิดขึ้นแล้วจิตนั้นก็ดับ แล้วก็มีปัจจัยให้จิตประเภทอื่นเกิดสืบต่อ เพราะเหตุว่าเมื่อจิตเกิดขึ้นมีหลายปัจจัยมากที่จะทำให้จิตแต่ละประเภทเกิด เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็ดับ แล้วก็มีปัจจัยหลายปัจจัยที่จะเป็นปัจจัยให้จิตประเภทอื่นเกิดสืบต่อ จิตดวงใหม่เกิดสืบต่อหลังจากที่จิตนั้นดับไปแล้ว ที่ถามว่าเป็นปัจจัยเหมือนหรือต่างเข้าใจอย่างไร
ผู้ฟัง ภวังค์ก็ไม่ใช่จะดำรงภพชาติตลอดไปใช่ไหม ก็ต้องมีภวังค์ดวงสุดท้ายที่เกิด และภวังค์ที่เกิด ปัจจัยจะเหมือนกันหรือเท่ากันใช่ไหม หรือว่าอาจจะมีมากน้อยกว่ากัน
อ.วิชัย ก็ต้องกล่าวแต่ละประเภท เพราะถ้ากล่าวรวมทั้งหมดก็จะกว้าง เพราะเหตุว่าภวังค์ของแต่ละบุคคลก็แตกต่างกัน เช่นกล่าวถึงภวังค์ของสัตว์เดรัจฉานก็ไม่มีเหตุปัจจัยให้เกิดขึ้น แต่ภวังค์ของมนุษย์หรือเทวดาก็มีเหตุเจตสิกที่จะเป็นเหตุปัจจัยให้เกิดขึ้น
ผู้ฟัง ยกตัวอย่างภวังค์ของแต่ละบุคคล
อ.วิชัย ต้องทราบว่ามีหลายปัจจัย เช่น เมื่อภวังคจิตประเภทหนึ่งเกิดขึ้นก็ต้องมีจิตดวงก่อนที่เป็นปัจจัยให้จิตนี้ภายหลังเกิดสืบต่อด้วยอนันตรปัจจัย คือ ยังไม่เข้าใจว่าปัจจัยเหมือนกันหรือว่าต่างกัน ที่
ผู้ฟัง นี้เข้าใจว่าอย่างไร
ท่านอาจารย์ คิดว่าคุณบุญทิ้งหมายความว่าปัจจัยที่ทำให้เกิดภวังคจิตเท่ากันหรือไม่ หมายความถึงจำนวนปัจจัยของภวังคจิตเท่ากันทุกขณะหรือไม่
อ.วิชัย เข้าใจว่าถ้าเป็นภวังคจิตของบุคคลเดียวกันก็น่าจะเท่ากัน เพราะภวังคจิตของแต่ละบุคคลเมื่อเกิด เป็นกรรมๆ หนึ่ง เมื่อกรรมให้ปฏิสนธิแล้วก็ให้ผลเป็นภวังคจิตด้วย และภวังคจิตของบุคคลนั้นก็เป็นประเภทเดียวกัน
ที่มา ...