เมื่อวิบากจิตดับไปแล้ว เป็นปัจจัยให้เกิดกิริยาได้หรือไม่
อ.วิชัย ถามว่าเมื่อวิบากจิตดับไปแล้ว เป็นปัจจัยให้กิริยาจิตเกิดขึ้นได้ไหม
ผู้ฟัง ได้
อ.วิชัย ได้แก่อะไร
ผู้ฟัง ได้แก่ปัญจทวาราวัชชนจิต
อ.วิชัย กล่าวถึงวิบากจิตเมื่อดับไปแล้ว เป็นปัจจัยให้กิริยาจิตเกิดขึ้นได้ไหม วิบากจิตคืออะไร
ผู้ฟัง ภวังคุปัจเฉทะ
อ.วิชัย ภวังคุปัจเฉทะเป็นปัจจัยให้ปัญจทวาราวัชชนจิตเกิด นอกจากปัญจทวาราวัชชนจิต มีจิตอื่นอีกไหม
ผู้ฟัง มโนทวาราวัชชนจิต
อ.วิชัย นอกจากมโนทวาราวัชชนจิต มีจิตอื่นอีกด้วยไหม
ท่านอาจารย์ วิบากจิตดับไปแล้วเป็นอนันตรปัจจัย และสมนันตรปัจจัยให้กิริยาจิตเกิดได้ไหม คำตอบของคุณนางก็คือได้ ๒ ประเภท ได้แก่ปัญจทวาราวัชชนจิตซึ่งเป็นกิริยาจิตเกิดต่อทางปัญจทวาร หรือมโนทวาราวชชันจิตเกิดต่อจากภวังคจิตซึ่งเป็นชาติวิบากทางมโนทวาร คำถามของคุณวิชัยว่านอกจากวิบากจิต เป็นปัจจัยให้กิริยาจิต ๒ ประเภทนี้เกิดแล้ว วิบากจิตนั้นคือภวังค์นั้นจะเป็นปัจจัยให้กิริยาจิตอื่นนอกจากกิริยาจิต ๒ ประเภทนี้เกิดได้ไหม ไม่ได้ โดยอนันตรปัจจัย สมนันตรปัจจัย เพราะเหตุว่ากิริยาจิตอื่นไม่ใช่อาวัชชนกิจ เมื่อภวังคจิตดับไปแล้ว วิถีจิตแรกลืมไม่ได้เลย เป็นกิริยาจิตที่เกิดขึ้นทำอาวัชชนกิจทางทวารหนึ่งทวารใดใน ๖ ทวารต่อจากภวังคจิต จะเป็นวิถีจิตอื่นไม่ได้ จะเป็นกุศล อกุศลเกิดทันทีไม่ได้ วิถีแรกต้องเป็นปัญจทวาราวัชชนจิตทางปัญจทวาร และเป็นมโนทวาราวัชชนจิตทางมโนทวาร
ที่มา ...