รูปธรรมเป็นปัจจัยแก่นามธรรมโดยวิปยุตปัจจัยได้
แต่เวลาที่รูปธรรมเป็นปัจจัยแก่นามธรรม เช่น จักขุปสาทเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ ถ้าไม่มีจักขุปสาท จักขุวิญญาณ การเห็นสิ่งที่กำลังปรากฏทางตาในขณะนี้จะมีไม่ได้ จะเกิดไม่ได้
เพราะฉะนั้นรูปธรรมเป็นปัจจัยให้แก่นามธรรมเกิดขึ้นได้ แต่เป็นวิปปยุตตปัจจัย ไม่ใช่สัมปยุตตปัจจัย
เพราะฉะนั้นความหมายของ “วิปปยุตปัจจัย” คือ นามธรรมเป็นปัจจัยแก่รูปธรรม หรือรูปธรรมเป็นปัจจัยแก่นามธรรม ชื่อว่า “วิปปยุตปัจจัย” เพราะเหตุว่าไม่ใช่ธรรมที่สัมปยุตต์กัน หรือเกี่ยวข้องกันอย่างนามธรรม
หมายเลข 7102
23 ส.ค. 2558