โผฏฐัพพายตนะ

ผู้ฟัง ฟันหรือลิ้นที่อยู่ในร่างกายเรา ขณะที่กระทบแล้วเรามีความรู้สึกว่าแข็ง นี้คือโผฏฐัพพายตนะ ในขณะที่กระทบก็ต้องมีกายายตนะด้วยถูกหรือไม่ ไม่อย่างนั้นเราจะไม่รู้โผฏฐัพพายตนะ

ท่านอาจารย์ โผฏฐัพพายตนะคืออะไร

ผู้ฟัง ก็คือลักษณะของธาตุดินที่กระทบก็เป็นโผฏฐัพพายตนะ

ท่านอาจารย์ กระทบกับอะไรจึงได้ปรากฏ

ผู้ฟัง ต้องกระทบกับกายายตนะ

ท่านอาจารย์ ถูกต้อง คือกายปสาทรูป ไม่มีอะไรเลย ขณะนั้นตัวตน สัตว์ บุคคล แม้สิ่งอื่นก็ไม่มีเพราะว่าจิตเกิดขึ้นทีละหนึ่งขณะ และขณะนั้นกำลังรู้สิ่งนั้นเท่านั้นที่ปรากฏ แม้รูปจะเกิดเพราะสมุฏฐานต่างๆ รูปนั้นก็เกิดดับๆ อยู่ตลอดเวลาโดยที่ไม่รู้ไม่ปรากฏ

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 82