รู้ความจริงในขณะที่ธรรมเกิดขึ้นทางปัญจทวาร - มโนทวาร
ผู้ฟัง จะสามารถรู้ความจริงในขณะที่ธรรมเกิดขึ้นทางปัญจทวารหรือมโนทวารได้ไหม
ท่านอาจารย์ ที่จริงเพียงคำเดียวว่า “ธรรม” ยังไม่ต้องปัญจทวาร หรือ มโนทวาร เข้าใจได้ไหมว่า ไม่ใช่อะไรเลย ไม่ใช่คน ไม่ใช่สัตว์ แต่มีลักษณะเฉพาะของสภาพนั้นๆ ที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้เช่น เสียงเป็นธรรม เข้าใจไหม ตั้งแต่เกิดจนตายเป็นธรรมทั้งหมด นั่นคือความถูกต้องถ้าสามารถที่จะเข้าใจได้ในลักษณะของธรรมนั้นๆ ว่าเป็นธรรมโดยไม่ต้องห่วงชื่อ ว่าทางปัญจทวารหรือทางมโนทวาร แต่เพราะเหตุว่าไม่สามารถจะเข้าใจได้ มีความเป็นเรานานแสนนาน แม้แต่จะมีผู้ที่ทรงตรัสรู้ และทรงแสดงว่าเป็นธรรม ก็ยังไม่รู้ว่าธรรมอยู่ที่ไหน บางคนไปหาธรรมใช่ไหม และขณะนี้จะเข้าใจธรรมอะไร ก็เป็นธรรมทั้งหมด เดี๋ยวนี้เป็นธรรมทั้งหมด แล้วจะเข้าใจธรรมอะไร ถ้าเข้าใจจริงๆ ก็ไม่มีปัญหาเลย แต่เพราะว่าไม่สามารถจะเป็นอย่างนั้นได้จึงทรงแสดงพระธรรมเพื่ออุปการะเกื้อกูลให้ได้ฟัง ได้พิจารณา ได้เกิดความเข้าใจ แม้ในขั้นการฟังว่าไม่ใช่ตัวตนอย่างไร
ที่มา ...