พิจารณาธรรมให้ละเอียดขึ้นไปอีก เพื่อเกื้อกูลการเจริญสติปัฏฐาน

แต่ก็น่าที่จะพิจารณาให้ละเอียดขึ้นไปอีกนะคะ เพื่อประโยชน์แก่การเจริญสติปัฏฐาน เพราะการที่จะพูดถึงธรรม เพื่อจุดประสงค์เดียวคือ เพื่อเกื้อกูลให้สติระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ

เพราะฉะนั้นก็เป็นวิริยารัมภกถา คือ คำพูดที่อุปการะเกื้อกูลให้เกิดวิริยะ ที่จะระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏ ก็ควรที่จะได้คิดว่า ขณะที่ตื่น คือจิตและเจตสิกเกิดขึ้นรู้อารมณ์ของโลกนี้ตามที่เข้าใจกัน แต่ก็น่าที่จะคิดให้ลึกซึ้งไปอีกว่า อะไรตื่น?

ธรรมหลายอย่างค่ะ มีจิตหลายชนิด มีเจตสิกที่เกิดพร้อมกับจิตตื่นขึ้น วิบากจิตเกิดขึ้น เห็นสิ่งที่ปรากฏทางตา ได้ยินเสียงที่ปรากฏทางหู ได้กลิ่นที่ปรากฏทางจมูก รู้รสที่ปรากฏทางลิ้น รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสกาย ซึ่งยับยั้งไม่ได้เลย วิบากจิตเป็นผลของกรรมเกิดขึ้น