วาระหนึ่งมีวิถีจิตหลายวิถีมากน้อยต่างกันตามแต่ละวาระ


    ผู้ฟัง วาระหนึ่งก็มีวิถีจิตหลายวิถี

    ท่านอาจารย์ มากน้อยต่างกัน

    ผู้ฟัง แต่ว่าวาระหนึ่งจะมีจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ

    ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ ตอบใหม่

    ผู้ฟัง วาระหนึ่งมีหลายวิถี

    ท่านอาจารย์ มากน้อยต่างกันตามแต่ละวาระ บางวาระก็มีจิตเกิดดับมาก บางวาระก็น้อยกว่านั้น เช่น บางวาระไม่มีตทาลัมพนะ ขาดไปแล้ว ๒ ขณะ บางวาระไม่มีชวนะ ขาดไปแล้วอีก ๗ ขณะ บางวาระมีเต็มอยู่ถึงตทาลัมพนะ แสดงว่าวาระหนึ่งจะมีวิถีจิตเกิดดับไม่เท่ากัน

    ผู้ฟัง แต่อย่างไรก็ตาม รูปที่จิตรู้อารมณ์ก็ต้องดับใน ๑๗ ขณะของจิต

    ท่านอาจารย์ จะรู้หรือไม่รู้ รูปจะเป็นอารมณ์หรือไม่เป็นอารมณ์ก็ตาม รูปทุกรูปที่เกิดที่เป็นสภาวรูปจะมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ จิตไหนก็ได้ ภวังคจิต ๑๗ ขณะรูปหนึ่งดับไป ภวังคจิตอีก ๑๗ ขณะ รูปที่เกิดพร้อมภวังค์ขณะแรกก็ดับไป ไม่ต้องไปยุ่งเกี่ยวกับวาระที่เป็นวิถีเลย อายุของรูปก็คืออายุของรูป แต่ที่แสดงวาระคู่กับอายุของรูปเพื่อจะแสดงให้เห็นว่าบางวาระจิตจะมีวิถีจิตเกิดดับมาก เพราะเหตุว่ารูปยังอยู่ต่อไปจนกระทั่งถึงตทาลัมพนะแล้วรูปนั้นถึงจะดับ ไม่ต้องไปเกี่ยวกันเลย

    ผู้ฟัง อย่างนั้นวาระนี่คือ ...

    ท่านอาจารย์ วิถีจิต ที่รู้อารมณ์เกิดดับสืบต่อที่รู้อารมณ์เดียวกันจนกว่าจะหมดไม่รู้อารมณ์นั้นอีกต่อไปเป็นวาระหนึ่ง

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 90


    หมายเลข 7334
    22 ม.ค. 2567