ชวนจิตมีได้ ๔ ชาติ และมี ได้ ๔ ภูมิ

อ.กุลวิไล ฉะนั้นในชีวิตประจำวันเราจะเห็นว่าหลังจากเห็น หลังจากได้ยิน เราจะชอบในอารมณ์นั้นหรือไม่ชอบในอารมณ์นั้น ขณะนั้นชวนจิตเกิดขึ้นแล้ว ซึ่งจิตที่เกิดขึ้นหลังจากเห็น หลังจากได้ยิน หลังจากรู้อารมณ์ทั้ง ๕ ทาง ส่วนใหญ่จะเป็นไปในทางอกุศลแน่นอนเพราะเราจะติดข้องในสิ่งที่เราเห็นหรือได้ยิน แล้วถ้าเราไม่ได้ในสิ่งนั้น อกุศลจิตก็เกิด เพราะฉะนั้นชวนจิตจึงมีถึง ๔ ชาติ ที่สำคัญคืออกุศลจิตมีทั้ง ๑๒ ประเภทเลย แล้วยังมีชาติกุศล ชาติวิบาก ชาติกิริยา ซึ่งก็ต่างกันตามบุคคลต่างๆ กัน ถ้าเป็นพระอรหันต์แล้วชวนจิตก็ต้องเป็นชาติกิริยาด้วย และหากกล่าวถึงภูมิ ชวนจิตก็มีทั้ง ๔ ภูมิเช่นกัน กามาวจรภูมิ รูปาวจรภูมิ อรูปาวจรภูมิ และโลกุตตรภูมิ นี้ก็คือจิตที่ทำกิจชวนะ ซึ่งก็ไม่ใช่ขณะใดก็คือขณะในชีวิตประจำวัน

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 97