ควรเรียกให้มาดู หมายถึงเรียกตนเองหรือเรียกผู้อื่น

ท่านอาจารย์ มีข้อสงสัยอะไรบ้างไหมคะ

ผู้ฟัง ธรรมอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง อันนี้ก็ไม่สงสัยหรอก เพราะว่าผู้มีปัญญา เวลาเห็นรูปแล้ว สุขเวทนาเกิดก็รู้ ทุกขเวทนาเกิดก็รู้ แต่ว่าเรียกให้มาดู ก็ในเมื่อความสุข ความทุกข์ เกิดขึ้นในภายใน เรียกคนอื่นให้มาดู จะเห็นหรือครับ

ท่านอาจารย์ ไม่ใช่คนอื่นค่ะ ผู้นั้นเองค่ะ ที่กำลังสุขปรากฏ ทุกข์ปรากฏ

ผู้ฟัง ก็พยัญชนะบอกว่า ควรเรียกให้มาดู

ท่านอาจารย์ ดูจิตของตัวเอง ดูความรู้สึกของตัวเอง แน่นอนค่ะ

ผู้ฟัง นึกว่าเรียกคนอื่นมาดู แล้วจะเห็นอะไร

ท่านอาจารย์ เวลานี้ไงคะ สุขมี พระผู้มีพระภาคทรงอนุศาสนีย์ว่า เป็นสภาพธรรมที่ผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง ไม่ใช่คนอื่นเห็น ผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง

ผู้ฟัง ใช่ครับ ผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง ก็รู้แล้วว่า ผู้บรรลุ ก็หมายถึงตัวเอง

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้น ตัวเองน่ะค่ะจะเห็นเอง

ผู้ฟัง ทีนี้ควรเรียกให้มาดู ผมเข้าใจว่า เรียกคนอื่น

ท่านอาจารย์ เมื่อกี้เผลอไป ไม่ได้ดู ใช่ไหมคะ เพราะฉะนั้นก็เรียก คือ ให้รู้ว่า นี่เป็นธรรมที่ผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง เพราะฉะนั้นระลึกเสีย พิจารณาเสีย รู้เสีย เห็นเองเสีย เรียกให้มาเห็นเอง

ผู้ฟัง นี่ซิครับ พยัญชนะมันหลอก เลยคิดว่า เรียกคนอื่นมาดู เอ คนอื่นจะไปเห็นได้อย่างไร

ท่านอาจารย์ ตาใครมี ใครเห็น สุขเวทนาของใครเกิด ทุกขเวทนาของใครเกิด ผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง แทนที่จะปล่อยไป หลงลืมสติไป แล้วก็ไม่รู้

เพราะฉะนั้นเรื่องการอบรมเจริญปัญญา เป็นเรื่องที่อบรมได้ทุกขณะ เพราะเหตุว่ามีการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การรู้สิ่งที่กระทบสัมผัส มีการคิดนึกอยู่ตลอดเวลา และถ้าไม่ระลึก ไม่พิจารณาก็ไม่รู้ แล้วก็ต้องเป็นธรรมเหล่านี้เอง ที่ผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง