ที่อยู่ในครรภ์ เป็นจิตอะไรที่เกิดต่อจากปฏิสนธิจิต
ผู้ฟัง จุติจิตเกิด ปฏิสนธิก็เกิดต่อทันที หลังจากนั้นที่ยังอยู่ในครรภ์เป็นจิตอะไรต่อจากปฏิสนธิ
ท่านอาจารย์ ถ้าพูดถึงธรรม เราพูดถึงจิต เราจะไม่พูดถึงว่าเกิดในครรภ์หรือว่าเกิดในเถ้าไคล หรือว่าเกิดผุดเป็นตัวตน คือเมื่อปฏิสนธิจิตเกิดสืบต่อจากจุติจิตแล้วดับไป ขณะต่อไปต้องเป็นภวังคจิต อยู่ในครรภ์ถ้าไม่มีจิตปฏิสนธิก็ไม่ใช่การเกิด
ผู้ฟัง คือหลังจากนั้นแล้วก็เป็นภวังค์ใช่ไหม
ท่านอาจารย์ หลังจากปฏิสนธิแล้วต้องเป็นภวังค์ จะเป็นอื่นไม่ได้
ผู้ฟัง ตลอดไปเลยหรือ
ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ตลอด แล้วแต่ว่าจะเกิดวิถีจิตเมื่อไหร่ ไม่มีจำกัดว่าจะเป็นภวังค์นานเท่าไหร่
ผู้ฟัง แต่ก็มีอารมณ์ที่เป็นมโนทวารอย่างนั้นหรือไม่
ท่านอาจารย์ มโนทวารวิถีจิตจะเกิดก่อนวิถีจิตอื่น
ผู้ฟัง ต้องเกิดก่อนอยู่แล้ว
ท่านอาจารย์ ทุกภพชาติหลังจากที่ปฏิสนธิจิตดับไปแล้ว และภวังค์ดับไปแล้ว มโนทวารวิถีจะเกิดก่อนทวารอื่น
ผู้ฟัง ก่อนที่ปัญจทวารจะเกิดใช่ไหม
ท่านอาจารย์ เกิดก่อนวิถีจิตทางทวารอื่นจะเกิดขึ้น
ผู้ฟัง ก็จะต้องเป็นอย่างนี้ไปเรื่อยๆ
ท่านอาจารย์ ทุกภพชาติต้องมีมโนทวารวิถีจิตเกิดก่อน
ผู้ฟัง แต่หลังจากปฏิสนธิแล้วต้องภวังค์ก่อน
ท่านอาจารย์ แน่นอน
ผู้ฟัง ถ้ายังไม่เห็นอะไรเลย ก็ต้องเป็นมโนทวารวิถีอยู่อย่างนั้นใช่ไหม
ท่านอาจารย์ ถ้ายังไม่เห็นก็ต้องเป็นภวังค์ คือถ้าใช้คำว่าทวาร หมายความว่าทางที่จิตจะเกิดรู้อารมณ์ที่ไม่ใช่อารมณ์ของภวังค์ คือจะเป็นภวังค์ต่อไปไม่ได้เพราะเหตุว่าขณะที่เป็นปฏิสนธิจิต อารมณ์ไม่ปรากฏ เกิดในนรก อารมณ์ก็ไม่ได้ปรากฏ เกิดบนสวรรค์ อารมณ์ก็ไม่ได้ปรากฏ เกิดในรูปพรหมภูมิ อรูปพรหมภูมิ อารมณ์ก็ไม่ได้ปรากฏ เมื่อเป็นปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และจุติจิต อารมณ์จะไม่ปรากฏเลย
ผู้ฟัง แล้วหลังจากนั้นปรากฏตอนไหน
ท่านอาจารย์ ตอนที่อาศัยทางหนึ่งทางใดใน ๖ ทาง เช่น อาศัยทางตาเกิดขึ้นเห็น นี่กำลังปรากฏ
ผู้ฟัง ในขณะที่ตายังไม่เห็น ก็คือยังไม่ปรากฏ
ท่านอาจารย์ ขณะที่เป็นภวังค์ อารมณ์ไม่ปรากฏทางหนึ่งทางใดใน ๖ ทาง เพราะว่าขณะที่ไม่เห็น จะได้ยินก็ได้ ขณะที่ไม่เห็น ไม่ได้ยิน คิดนึกก็ได้ แต่ถ้ากล่าวถึงว่าอารมณ์ไม่ปรากฏ ขณะนั้นต้องเป็นปฏิสนธิจิต ภวังคจิต จุติจิต เท่านั้น
ที่มา ...