จะเจริญสติขณะนั้นได้หรือไม่

ผู้ฟัง กระผมขอถามเข้าไปอีก เมื่อกี้ท่านผู้ฟังถามว่า ขณะที่เราจะรู้เสียง ก็หมายความว่า เสียงมีสภาพดัง ในเมื่อสภาพดังนั้นก็แฝงความหมายอยู่ เช่นอาจารย์กล่าวว่า โลภมูลจิต ๘ ขณะที่เสียงดังแฝงมาพร้อมทั้งความหมาย เราฟังแล้วก็รู้เรื่องว่า หมายถึงอกุศลจิต ในเมื่อขณะนั้นเสียงก็มี รู้เรื่องก็มี สิ่งที่กระทบก็มี ในเมื่อเราจะเจริญสติ พิจารณาในขณะนั้นได้หรือเปล่า

ท่านอาจารย์ ถ้าไม่ได้ ก็ไม่มีพระอริยบุคคลค่ะ

ผู้ฟัง ก็รู้อยู่ครับว่าได้แน่ แต่ว่าขณะที่สติเกิดแล้ว เมื่อรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง เมื่อเสียงกระทบ ขณะใดที่มีความรู้สึกตัวและมีสัมปชัญญะ ขณะนั้นก็รู้เรื่อง เมื่อรู้เรื่อง ก็รู้เสียงบ้าง รู้สภาพที่ได้ยินบ้าง เสร็จแล้วก็จบไปเท่านั้น แต่ว่าอาจารย์มักจะพูดบ่อยๆ ว่าให้พิจารณาๆ ขณะนั้นพิจารณาแล้วหรือยังครับ

ท่านอาจารย์ พิจารณาแล้วก็ดับไป ยังไม่พอ ก็ต้องพิจารณาอีก

ผู้ฟัง คือ ขณะที่อาจารย์กล่าวว่า โลภมูลจิต ๘ เราก็รู้ว่าความหมายของคำว่า โลภมูลจิตคืออะไร ขณะนั้นก็รู้ว่าเป็นเพียงนามธรรมชนิดหนึ่ง เสร็จแล้วก็ดับไป ขณะนั้นชื่อว่า พิจารณาแล้วหรือยังครับ

ท่านอาจารย์ ใครจะตอบได้ นอกจากสติปัฏฐานของผู้นั้นเอง ไม่อย่างนั้นคนอื่นก็สามารถจะมีอภิญญาจิต รู้ว่าจิตของบุคคลนั้นกำลังพิจารณาแค่ไหน อย่างไร แต่ตามความเป็นจริง บุคคลที่สติเกิด เป็นผู้ที่จะรู้ว่า พิจารณาหรือน้อมไปที่จะรู้ลักษณะของนามธรรมบ้างหรือยัง แล้วเริ่มรู้ขึ้นบ้างหรือยัง ขณะไหนพอที่จะรู้ ขณะไหนก็ไม่รู้ไปเสียอีกแล้วตามปกติ ตามความเป็นจริงค่ะ