ภวังค์ของแต่ละคน -พฐ.113
ผู้ฟัง พื้นฐานของจิตหรือลักษณของจิตแต่ละคน ไม่เหมือนกันด้วยการสะสม ใช่ ไหม
ท่านอาจารย์ ภวังค์ของแต่ละคนต่างกันตามการสะสมในแต่ละภพแต่ละชาติ แม้ว่าการเกิด เป็นมนุษย์เป็นผลของกุศลกรรม ถ้าเป็นผลของกุศลที่ไม่ประกอบด้วยปัญญา บุคคลนั้น ก็ปฏิสนธิจิตด้วยจิตซึ่งไม่มีปัญญาเจตสิกเกิดร่วมด้วยในชาตินั้น แต่ไม่ได้หมายความว่า ปัญญาที่สะสมมาแล้วจะไม่มีโอกาสที่จะเกิด หรือว่าจะทำให้ปฏิสนธิชาติต่อไปประกอบ ด้วยปัญญา เพราะฉะนั้นทั้งหมดของกรรมแต่ละคนที่ได้ทำมาแล้วในชาตินี้ ในชาติก่อน ในชาติโน้นๆ ในแสนโกฏิกัปป์ มีโอกาสที่จะเป็นปัจจัยให้ปฏิสนธิจิตเกิดต่อจากจุติจิต ของชาตินี้ โดยที่เราไม่สามารถที่จะเลือกได้ เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่าในชีวิตของแต่ ละคนต่างกันทั้งเรื่องของกรรม เรื่องของกิเลส แม้แต่กรรมแต่ละกรรมที่ทำร่วมกันเช่นใน ขณะที่กำลังฟังธรรมในขณะนี้ จิตของใครเป็นกุศลมาก จิตของใครเป็นกุศลน้อยกว่า ของอีกคนหนึ่ง แม้แต่ความเข้าใจก็ต่างระดับกัน เพราะฉะนั้นแต่ละคนจึงมีการสะสม เฉพาะจิตแต่ละขณะซึ่งเกิดดับสืบต่อกันไป แม้ว่าจะเป็นประเภทกุศลวิบากในกามภูมิที่ ใช้คำว่า “กามาวจรวิบาก” ผลของกรรมที่เป็นไปในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะที่เป็น กุศล เป็นมหาวิบากก็ตามแต่ แต่ปฏิสนธิจิตก็หลากหลายกันมาก แต่ทรงประมวลว่าต่าง กันเป็นประเภท คือ บางประเภทมีปัญญาเกิดร่วมด้วย บางประเภทไม่มีปัญญาเกิดร่วม ด้วย แต่ความต่างหลากหลายก็ต้องเป็นไปตามการสะสม
ที่มา ...