ยิงลูกศรไปในความมืด
ผู้ฟัง แล้วที่ยิงลูกศรไปสู่ความมืด
ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ ยิงไปในความมืด เห็นลูกศรในความมืดไหม ขณะนี้สภาพธรรมเกิดดับ เห็นไหม
ผู้ฟัง ไม่เห็น แล้วใครเป็นคนยิง
ท่านอาจารย์ อันนี้เป็นเพียงคำที่จะให้เข้าใจความไม่รู้ว่าแม้สภาพธรรมก็มี แต่ ไม่ได้ปรากฏกับอวิชชาว่าเป็นธรรม แม้ขณะนี้สีสันวัณณะกำลังปรากฏ แต่ ปรากฏว่าเป็นธรรม หรือปรากฏว่าเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใดด้วยความไม่รู้ หรือยังคง ปรากฏกับเราที่เห็น นี่คือความไม่รู้ทั้งหมด เพราะฉะนั้นถึงแม้ว่าสภาพธรรม แต่ละอย่างจะมีลักษณะเฉพาะอย่าง มีกิจการงานแต่ละอย่าง แต่ก็ไม่ได้ ปรากฏกับอวิชชาตามความเป็นจริงว่า เป็นลักษณะของธรรมแต่ละอย่าง ก็ยัง คงเป็นเราทั้งหมด จะหาคนยิงหรือ
ผู้ฟัง ยังไม่เข้าใจถึงลักษณะ
ท่านอาจารย์ เพียงแต่การปกปิดความจริง ปกปิดอย่างไร ปกปิดเหมือนกับว่าแม้ ยิงลูกศรไปในความมืด ลูกศรนั้นก็ไม่ได้ปรากฏ เพราะความมืด คือ อวิชชา ฉันใด สภาพธรรมก็เกิดดับตามเหตุตามปัจจัย แต่ก็ไม่รู้ความจริงเลย นี่แสดง ให้เห็นว่าถ้าเราเข้าใจเรื่องของอวิชชา เรื่องของความไม่รู้ เรื่องของกิเลสทั้ง หลายมาก เราจะไม่เป็นผู้ประมาทที่จะคิดว่าเราสามารถจะดับกิเลสได้โดยไม่ ต้องรู้อะไร
ที่มา ...