ชื่อเปลี่ยนได้แต่ลักษณะไม่เปลี่ยน


    เพราะฉะนั้นมีอีกคำหนึ่ง นอกจากคำว่า “ธรรม” แล้ว มีคำว่า “ปรมัตถธรรม” และ “อภิธรรม”

    ปรมัตถธรรมหมายความถึง สภาพธรรมที่มีจริงๆ แม้ไม่เรียกชื่อ สิ่งนั้นก็มี หรือว่าแม้จะเปลี่ยนชื่ออะไรก็ตาม สภาพธรรมนั้นก็คงเป็นสภาพธรรมนั้น อย่างภาษาบาลี ใช้คำว่า “โลภะ” ภาษาไทยใช้คำว่า “ความติดข้อง ความอยากได้ ความต้องการ” ภาษาอังกฤษเรียกอีกคำหนึ่ง ภาษาอื่นก็เปลี่ยนไป แต่เปลี่ยนลักษณะของโลภะไม่ได้ จะใช้ภาษาอะไรก็ได้ ไม่เรียกก็ได้ แต่ว่าเปลี่ยนลักษณะของสภาพธรรมนั้นไม่ได้

    นี่คือปรมัตถธรรม ปรมัตถธรรม คือ สิ่งที่มีจริง ไม่เรียกชื่อเลยก็ได้ จะใช้ชื่ออะไรก็ได้ จะเปลี่ยนชื่อก็ได้ แต่เปลี่ยนลักษณะของสภาพธรรมนั้นไม่ได้

    เพราะฉะนั้นที่ว่ามี คือ มีปรมัตถธรรม มีธรรมจริงๆ จะเรียกก็ได้ ไม่เรียกก็ได้ จะไม่บอกว่า เป็นตัวตน เป็นคน ไม่บอกว่าอะไร แต่ลักษณะของรูปก็เป็นรูป ลักษณะของนามก็เป็นนาม


    หมายเลข 7988
    24 ส.ค. 2567