ไมมีอะไรที่เป็นของเราเลย

ตั้งแต่ศีรษะตลอดเท้ามีอากาศธาตุ ช่องว่างแทรกอยู่โดยละเอียดยิบ พร้อมที่จะแตกทำลายกระจัดกระจายเป็นผงธุลีเมื่อไรก็ได้ ขณะไหนก็ได้

นี่คือส่วนที่เราเคยยึดถือว่า เป็นคิ้ว เป็นตา เป็นแขน เป็นขาของเรา แต่ความจริงแล้วก็เหมือนกับกองดินซึ่งมีอากาศธาตุแทรกคั่นอยู่ รูปไม่ว่าจะเป็นภายในหรือภายนอก ไม่ต่างกันเลย แข็งที่นี่กับแข็งที่ตัว หรือแข็งที่ไหนๆ ก็คือลักษณะที่แข็ง เป็นธาตุแข็ง เย็นหรือร้อนที่ไหนก็ตาม ก็คือลักษณะที่เย็นหรือร้อน แต่พอมาอยู่ตรงส่วนที่มีตา มีหู มีจมูก มีลิ้น เราก็เลยยึดถือว่า นี่เป็นกาย หรือเป็นของเรา แต่ความจริงตั้งแต่ศีรษะตลอดเท้าก็มีสมุฏฐานให้เกิดว่า รูปกลุ่มใดประเภทใด เกิดเพราะกรรม รูปกลุ่มใดประเภทเกิดเพราะจิต รูปกลุ่มใดประเภทใดเกิดเพราะอาหาร รูปกลุ่มใดเกิดเพราะอุตุ คือ ความเย็น ความร้อน

เพราะฉะนั้นก็มีสมุฏฐานทุกอย่างสำหรับทุกสิ่งที่เกิด ไม่มีใครไปบันดาล แล้วก็ไม่เป็นของใครด้วย เสียงที่ดับไปแล้วเป็นของใคร ได้ยินที่ดับไปแล้วเป็นของใคร ก็เป็นเพียงชั่วขณะจิตที่เกิดแล้วก็ดับ เกิดแล้วก็ดับ ตามเหตุตามปัจจัยที่สะสมมา ทำให้มีบุคลิกหรือเป็นแต่ละบุคคลตามการสะสม แต่ก็คือจิตแต่ละขณะซึ่งเกิดดับสืบต่อมานั่นเอง