ปัญญาทำกิจหน้่าที่ของปัญญา

ผู้ฟัง การจะถึงโลกุตตระได้ ก็จะต้องมีปัญญา อันนี้เป็นเจตสิก

ท่านอาจารย์ แน่นอน ค่ะ เป็นปัญญาที่ถึง ไม่ใช่เรา

ผู้ฟัง ไม่ใช่เราที่ถึง เพราะฉะนั้นผมก็เลยอยากเรียนถามว่า ที่ท่านอาจารย์บอกว่า แล้วปัญญาก็ทำหน้าที่ของเขา

ท่านอาจารย์ ปัญญารู้ ปัญญาเข้าใจถูกต้องในลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริงของสภาพธรรมนั้นๆ ไม่เข้าใจผิดในสภาพธรรม อย่างได้ยินเป็นสภาพธรรมที่มีจริง ถ้ารู้ว่า ลักษณะรู้ ธาตุรู้ สภาพรู้มีจริง ลักษณะที่กำลังได้ยินไม่ใช่ตัวตน ขณะที่กำลังเข้าใจถูกเป็นปัญญา ขณะที่ประจักษ์แจ้งการเกิดดับก็เป็นปัญญาที่สูงขึ้น ขณะที่ละการยึดถือว่าเป็นตัวตน เป็นพระอริยบุคคลก็เป็นปัญญาขั้นโลกุตตระ

ผู้ฟัง เพราะฉะนั้นก็หมายความว่า ปัญญานี่แหละจะทำหน้าที่ของปัญญานั่นเอง

ท่านอาจารย์ ค่ะ ทุกอย่าง สภาพธรรมแต่ละชนิดมีกิจ มีลักษณะ มีหน้าที่เฉพาะของตนๆ โลภะมีลักษณะอย่างหนึ่ง มีกิจอย่างหนึ่ง มีเหตุใกล้ให้เกิดอย่างหนึ่ง โทสะมีลักษณะอย่างหนึ่ง มีกิจการงานหน้าที่อย่างหนึ่ง มีเหตุใกล้ให้เกิดอย่างหนึ่ง เมื่อเป็นสภาพธรรมที่มีจริงแล้วต้องมีลักษณะ ที่เรารู้ว่า “เงาะ” ไม่ใช่ “มังคุด” ก็เพราะเหตุว่าลักษณะต่างกัน

เพราะฉะนั้นสภาพธรรมแต่ละอย่าง จิตแต่ละชนิด เจตสิกแต่ละชนิด รูปแต่ละชนิดมีลักษณะ มีกิจการงานต่างๆ กัน