บรรลุด้วยความเข้าใจ

ก็เพราะเหตุว่าไม่ได้เข้าใจ ก็เลย มีตัวตนไปทำ แต่ธรรมแต่ละอย่างทำหน้าที่ของธรรมนั้นๆ เช่น สติทำหน้าที่ของสติ วิริยะ ความเพียร ทำหน้าที่ของความเพียร สมาธิทำหน้าที่ของสมาธิ เวลานี้สมาธิก็กำลังเกิด ในขณะที่ได้ยิน และกำลังเข้าใจ กำลังรู้เรื่อง นี่เป็นสมาธิทั้งนั้น แล้วก็เป็นสัมมาสมาธิด้วย แล้วปัญญาก็ค่อยๆ เกิด ขณะที่เข้าใจก็ไม่ใช่เรา เป็นปัญญาที่เริ่มจะเจริญขึ้น จนกว่าจะเกิดบ่อยๆ และรู้ชัดขึ้น

คนในสมัยก่อนพอไปเฝ้าพระพุทธเจ้า ขณะที่กำลังฟังพระธรรม เป็นพระอริยบุคคล กำลังฟัง ไม่ได้หนีไปนั่งตรงไหนเลย ท่านอนาถบิณฑิกะท่านก็ไปเฝ้าพระพุทธเจ้า ท่านเป็นเศรษฐีชาวเมืองสาวัตถี ท่านเดินทางไปพระนครราชคฤห์ พอได้ทราบว่า พระผู้มีพระภาคประทับที่นั่น ท่านก็ไปเฝ้า ขณะที่กำลังฟังธรรม พอฟังจบท่านก็เป็นพระโสดาบัน เพราะเข้าใจสิ่งที่พระพุทธเจ้ากำลังตรัส พระพุทธเจ้าตรัสเรื่องเห็น การเห็นกำลังมีเป็นของจริง ปัญญาของท่านสามารถประจักษ์แจ้งการเกิดดับของเห็นขณะนี้ว่า เป็นสภาพธรรมซึ่งไม่ใช่ตัวตน บังคับบัญชาไม่ได้ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยแล้วก็ดับไป และกำลังได้ยินก็เป็นสภาพธรรมอีกประเภทหนึ่ง เห็นไม่มีแล้ว ขณะนั้นจิตเกิดขึ้นได้ยิน เป็นสภาพธรรมอีกชนิดหนึ่งเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป แต่เราซึ่งยังไม่เข้าใจอย่างนั้น ก็ต้องฟังมากกว่านั้น และไม่ต้องหนีไปนั่งด้วย เดี๋ยวนี้กำลังเป็นของจริงค่ะ