ปัญญาแค่นี้จะดับสังสารวัฏฏ์

คุณศุกล ท่านอาจารย์ก็ได้พูดเรื่องกรรม และผลของกรรม และในฐานะที่เราได้เกิดมามนุษย์ ก็เป็นผลของกุศล ทุกคนเวลานี้เมื่อได้ฟังธรรมแล้ว ก็มีจิตน้อมไปเพื่อสู่ที่สุดของสังสาระ แต่กว่าจะถึงที่สุดของสังสาระ ก็คงเป็นเวลาอีกนานแสนนาน ทีนี้พูดถึงการสะสมระหว่างที่ยังมีชีวิตอยู่ ถ้าพูดเรื่องกรรม และผลของกรรม เราก็น่าพิจารณาการกระทำที่เป็นบุญ และบาป ให้เกิดความรู้สึกว่า ในชีวิตประจำวันถ้ายังทำบาปอยู่ โอกาสที่จะกลับมาเกิดเป็นมนุษย์อีกก็คงจะแสนยาก

เพราะฉะนั้นจึงมีการพูดว่า ควรเจริญกุศลทุกประการซึ่งเป็นสิ่งที่ดี แต่ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชา บางทีเราอยากจะทำดี แต่บางครั้งก็ทำไม่ได้ ก็เลยกลายเป็นเพียงความคิดเฉยๆ ใช่ไหมครับ ท่านอาจารย์ สมมติว่าเราตั้งใจจะทำ แล้วก็มีการสะสมมาในอดีตที่จะนำไปสู่การทำดี การทำดีนั้นก็สำเร็จได้ แต่ถ้าสมมติว่า ในอดีต หรือสิ่งที่เราเคยสะสมมา เป็นการกระทำที่ไม่ค่อยเป็นประโยชน์ หรือเป็นบาป ถึงแม้อยากจะทำดี ก็คงทำได้ไม่สำเร็จ

เพราะฉะนั้นท่านอาจารย์จะให้คำแนะนำอะไรบ้างไหมครับ

ท่านอาจารย์ ไม่มีค่ะ มีแต่เรื่องให้เข้าใจค่ะ ให้เข้าใจให้ถูกต้องตามความเป็นจริง แนะนำไม่มีประโยชน์เท่ากับให้เข้าใจ แนะนำแล้วทำได้หรือทำไม่ได้ ใช่ไหมคะ แนะนำ ก็คือคำแนะนำเท่านั้นเอง แต่ให้เข้าใจ ก็จะเป็นปัญญาของคนนั้นเอง

นี่เรากำลังจะเข้าใจสิ่งที่แต่ละคนฟังแล้วก็สงสัย ถ้ายังไม่เข้าใจชัด ก็ถามกันอีกให้เข้าใจชัดเจนไปช้าๆ ทีละเล็กทีละน้อย เพราะว่าเราจะเข้าใจทุกอย่างภายในวันเดียว เป็นไปไม่ได้

แต่ว่าคุณศุกลอยากจะหมดสังสารวัฏฏ์แน่หรือคะ

คุณศุกล ก็คงเป็นเพียงความคิดครับ

ท่านอาจารย์ ไม่ควรจะคิดง่ายๆ ว่าอยากจะหมดนะคะ ในเมื่อความจริงไม่ได้เป็นอย่างนั้นค่ะ ต้องเป็นคนตรงจริงๆ เราเพียงแต่เรียน ศึกษาธรรมเพื่อให้เข้าใจถูก สิ่งที่สำคัญที่สุด อย่าไปขวนขวายดับสังสารวัฏฏ์ เกินสติปัญญา เกินความสามารถ ที่ว่าปัญญาแค่นี้เองแล้วจะไปดับสังสารวัฏฏ์ได้อย่างไร ดิ้นรนขวนขวายไปก็เพียงแต่การนึกคิดว่า อยากจะหมด อยากจะดับ ในเมื่อจริงๆ แล้ว ไม่ใช่อย่างนั้นค่ะ จริงๆ แล้วก็คือยังไม่รู้อะไร แล้วก็ศึกษาให้เข้าใจขึ้น แล้วปัญญาก็จะทำกิจของปัญญา ไม่ต้องเดือดร้อนใจใดๆ ทั้งสิ้น เพราะเป็นเรื่องอบรมเจริญเหตุ คือ ปัญญาเสียก่อน

ผู้ฟัง เมื่อพูดถึงหนทางที่นำไปสู่การดับสังสาระ

ท่านอาจารย์ ยังไม่ดับค่ะ เพราะว่ายังไม่เข้าใจ เอาเข้าใจสิ่งที่กำลังมี และค่อยๆ เป็น ค่อยๆ ไปเองทุกคนในที่นี้บอกว่าอยากจะดับสังสารวัฏฏ์ เหมือนกับหลอกตัวเอง เดี๋ยวก็ออกไปสนุก เดี๋ยวก็ออกไปรับประทานอาหาร เดี๋ยวก็ทำอย่างนี้อย่างนั้น แล้วจะมาบอกว่าจะดับสังสารวัฏฏ์ เหมือนกับว่าคนอื่นเขาดับกันไปแล้ว เราก็เลยอยากจะดับบ้าง เหมือนแฟชั่น แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่อย่างนั้น ใครเขาดับได้ เพราะปัญญาของเขาเจริญจนกระทั่งถึงขั้นที่เห็นประโยชน์ และพร้อมที่จะดับได้ แต่สำหรับเราขั้นกระเตาะกระแตะ แล้วเราอยากไปดับสังสารวัฏฏ์ ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง ใช่ไหมคะ

เพราะฉะนั้นอย่าพูดง่ายๆ หรือคิดง่ายๆ ว่า เราอยากจะเป็นอย่างนั้น หรือเราอยากจะทำอย่างนี้ เพราะมันง่ายเกินไป เหมือนกับความฝันหรือสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ ไกลเกินไป เอาสิ่งที่เป็นไปได้ในชีวิตจริงๆ คือ ขณะนี้เราไม่รู้เรื่องอะไร เราก็พยายามฟังศึกษาให้เข้าใจเรื่องนั้นขึ้น และเมื่อเป็นปัญญา ปัญญาเขาก็จะทำหน้าที่ของปัญญา แต่ถ้าปัญญาไม่เกิด จะเอาอะไรไปทำหน้าที่ของปัญญา โลภะทำหน้าที่ของปัญญาไม่ได้เลย