ให้รู้ว่าเป็นเพียงสภาพธรรม

ผู้ฟัง เคยฟังท่านอาจารย์พูดว่า คนที่เจริญสติปัฏฐานครั้งแรกจะไม่ชัด คือ แยกไม่ออกว่าเป็นรูปหรือเป็นนาม ขณะนั้น ๖ ทวารจะต้องมีสิ่งหนึ่งเกิดขึ้น และปัญญาตรงนั้นเข้าใจอะไรได้คะ

ท่านอาจารย์ ขณะนี้มีแข็งธรรมดาๆ เวลาที่สติปัฏฐานไม่เกิด เราก็ไม่เคยศึกษา หรือค่อยๆ เข้าใจลักษณะที่ปรากฏว่าเป็นสภาพธรรม แข็งก็แข็งไปตั้งแต่เช้า ไม่รู้กี่แข็ง กระทบที่นอน กระทบถ้วยแก้ว กระทบขันน้ำ สบู่ อะไรต่างๆ ก็มีแข็งทั้งนั้นตลอดเวลา แต่ไม่เคยศึกษาที่จะเข้าใจสภาพนั้นว่า เป็นสิ่งที่มีจริง ชั่วขณะที่มีสภาพที่รู้แข็ง ถ้าไม่มีสภาพที่รู้แข็ง แข็งขณะนั้นก็ปรากฏไม่ได้ และลักษณะที่แข็งสั้นมาก เล็กน้อยมาก เพราะว่าขณะที่ลืมตาอย่างนี้ก็มีสิ่งที่ปรากฏ และแข็งก็มี แต่ความจริงพร้อมกันไม่ได้

เพราะฉะนั้นความเข้าใจธรรมก็คือรู้ลักษณะที่มีว่า เป็นสภาพธรรมที่ปรากฏแต่ละทาง แล้วเวลาที่มีการระลึกลักษณะของสภาพที่แข็ง ก็เป็นธรรมดาๆ ธรรมต้องเป็นธรรมดา แต่เริ่มเข้าใจในลักษณะนั้นว่า เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง เพราะเหตุว่าแข็งที่เคยรู้จักมาก่อน ไม่ใช่สภาพธรรม เป็นโต๊ะ เป็นเก้าอี้ เป็นสิ่งนั้นสิ่งนี้ แต่ที่จะเข้าใจให้ถูกต้องว่า เป็นเพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ไม่มีสัตว์ บุคคล ไม่มีวัตถุใดๆ ในสิ่งที่แข็ง และแข็งปรากฏเฉพาะทางกายที่กระทบ จะหลับตาหรือลืมตา แข็งก็ปรากฏได้ เพราะแข็งจะไม่ปรากฏทางตา ไม่ปรากฏทางหู แต่จะปรากฏเมื่อกระทบสัมผัสกาย คือ ค่อยๆ เข้าใจขึ้นทีละน้อย จนกว่าจะค่อยๆ รู้จริงๆ ว่าเป็นธรรม แม้แต่สภาพรู้ขณะนั้นที่กำลังรู้ลักษณะที่แข็ง ก็เป็นสภาพธรรมที่มีจริง ความจริงเป็นอย่างไร ก็ศึกษาให้เข้าใจตามความเป็นจริง เท่านั้นเอง