รู้ความจริงแทนที่จะไปจัดการ
ผู้ฟัง การระลึกรู้สภาพธรรม แล้วก็รู้ว่าเป็นเพียงธรรม เป็นไปได้ไหมครับที่จะไม่รู้บัญญัติที่ติดตามมา
ท่านอาจารย์ ทุกอย่างเกิดแล้วก็ดับ เวลาที่สภาพธรรมปรากฏ จะคิดต่อก็ได้ หรือจะอะไรๆ ก็ได้ทั้งนั้น ไม่มีกฎเกณฑ์ว่า เวลานั้นแล้วจะไม่มีการคิดเรื่องราวต่างๆ ขณะนี้มีสภาพธรรมปรากฏ สติปัฏฐานจะเกิดหรือไม่เกิดก็ตาม การคิดนึกเกิดสืบต่อก็ได้ ไม่เกิดสืบต่อก็ได้ แล้วแต่ เป็นภวังค์ไปเลยก็ได้
เพราะฉะนั้นเราไม่สามารถรู้ว่า อะไรจะเกิด แต่ข้อสำคัญก็คือต้องมีปัญญาที่รู้จริงว่า เป็นธรรมทั้งหมด
ผู้ฟัง เวลาระลึกแล้วรู้ว่าเป็นสภาพธรรม แล้วก็รู้ว่าเป็นบัญญัติ การที่จะระลึกติดต่อไปนี่
ท่านอาจารย์ สภาพธรรมอะไรเป็นบัญญัติ
ผู้ฟัง ก็รู้สิ่งที่ปรากฏ อย่างเช่นปรากฏทางหู และก็รู้ว่าเป็นนก การที่จะระลึกต่อ ก็รู้สึกว่ารู้บัญญัติไปแล้ว ถ้าจะมาระลึกรู้สภาพธรรม
ท่านอาจารย์ ก็หมดไปแล้ว จบแล้วค่ะ
ผู้ฟัง แล้วจะระลึกรู้เสียงอีก ก็
ท่านอาจารย์ นี่คือเรากำลังเป็นผู้จัดการ
ผู้ฟัง ก็กลัวว่าจะเป็นตัวตน ก็เลยรู้สึกว่าจะต้องระลึกที่อารมณ์อื่น เพราะว่าถ้าระลึกที่อารมณ์นี้อีก ก็เกรงว่าจะเป็นตัวตน เพราะรู้ว่าเป็นนกไปแล้ว
ท่านอาจารย์ ทั้งหมดกำลังจัดการ จนกว่าจะเลิกจัดการ
ผู้ฟัง ก็ทั้งหมดเป็นสภาพธรรมที่มีจริง ใช่ไหมครับ
ท่านอาจารย์ ใช่ค่ะ เพราะฉะนั้นมีจิตที่กำลังจัดการ ยังไม่ละความเป็นเราที่จะจัดการ
นี่จึงเป็นความละเอียด อริยสัจทั้ง ๔ เป็นสภาพธรรมที่ลึกซึ้งทั้ง ๔ แม้แต่หนทางที่อบรมก็ลึกซึ้ง ถ้าเราไม่ต้องไปจัดการอะไร สติเกิด ก็สติเกิดกำลังระลึกลักษณะของสภาพธรรม หมดไป ก็คือหมดไป ไม่มีความคิดที่จะไปจัดการให้สติเกิดอีก หรือจะต้องไประลึกลักษณะของสภาพธรรมนั้นสภาพธรรมนี้ เพราะขณะที่กำลังจะจัดการนั่นคือ เราทั้งหมด
ผู้ฟัง ก็เป็นความเพียรที่ไม่ใช่เป็นเราที่จัดการ จะระลึกอีกได้ไหมครับ
ท่านอาจารย์ แน่นอนค่ะ แล้วแต่ธรรมทั้งหมด ให้เห็นว่า ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา สติจะเกิดต่อ ไม่เกิดต่อ จะคิดจะอะไร ก็คือเป็นของจริงทั้งหมด
ผู้ฟัง อย่างนั้นจะแยกแยะกันได้อย่างไรว่า เป็นเราที่จัดการ หรือเป็นวิริยะ
ท่านอาจารย์ กำลังคิดว่าจะต้องเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ นั่นแหละคือเรา วิริยะเกิดกับจิตกี่ดวงคะ
ผู้ฟัง ไม่เกิดกับจิต ๑๖ ดวง
ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นไม่ใช่จิต ๑๖ ดวง ใช่ไหมคะ แล้วก็มีวิริยะด้วย
ผู้ฟัง ถ้าไม่จัดการ จะต้องทำอย่างไรคะ
ท่านอาจารย์ รู้ความจริงแทนที่จะไปจัดการ จัดการกับจิตได้ไหมคะ ไม่ได้ จิตเกิดมีปัจจัยก็เกิด ใครจะไปจัดการกับจิตได้ แต่สามารถอบรมเจริญปัญญาที่จะเข้าใจถูกได้