กำลังบังคับและมีตัวตน

คุณนีน่า เมื่ออาจารย์พูดถึงเรื่องปรารภสติ แต่ดิฉันรู้สึกว่าเป็นดิฉันเองที่บีบบังคับ และสงสัยว่า ปรารภสติโดยไม่บังคับ เพราะไม่มีตัวตนบังคับ รู้โดยปริยัติ

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นถ้าสติปัฏฐานไม่เกิด จะรู้ไหมว่ากำลังบังคับ และมีตัวตน ค่อยๆ เห็นทีละน้อย แม้ว่าขั้นแรกจะเป็นการคิดเรื่องราว ยังไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมจริงๆ แต่เริ่มพิจารณาว่า ขณะใดมีมานะ นี่เป็นการเริ่มพิจารณา ซึ่งแต่ก่อนไม่เคย

เพราะฉะนั้นเวลาที่ฟังธรรมแล้ว เรื่องที่เราคิดจะเป็นเรื่องของธรรม ซึ่งแต่ก่อนไม่เคยฟังธรรมก็ไม่คิดเรื่องธรรม แต่ก็ต้องทราบว่า ขณะนั้นเป็นการคิด ยังมีความเป็นเรา และยังมีความจงใจ ฟังอะไรมาก็อยากให้สติปัฏฐานเกิด ฟังว่าปรารภสติ สติเริ่มเกิด ก็เป็นเราที่กำลังจะทำไปทั้งหมด จนกว่าปัญญาจะค่อยๆ เข้าใจว่า ขณะไหนเป็นสัมมาสติ ขณะไหนเป็นความจงใจซึ่งไม่ใช่สัมมาสติ ต้องรู้ละเอียดขึ้นด้วย

ผู้ฟัง ที่ท่านอาจารย์บรรยายในเทปบอกว่า ปัญญาที่มีสมาธิมาก จะทำให้มีอานิสงส์มาก สมาธิตรงนั้นหมายถึงความจดจ้องใช่ไหมคะ

ท่านอาจารย์ ฟังธรรม ฟังตอนเดียวคงไม่ได้ แต่ต้องฟังตั้งแต่ต้น และก็รู้ว่า เป็นเรื่องอะไร และการพูดถึงปัญญา พูดถึงปัญญาขณะไหน อย่างไร