อยากเมื่อไหร่เป็นเรา

ท่านอาจารย์ พอคุณซีเกิดอกุศลจิต ก็อยากให้กุศลจิตเกิด ขณะนั้นเป็นเราหรือเป็นสภาพธรรม

ผู้ฟัง ความอยากเป็นตัวเราครับ

ท่านอาจารย์ ความจริงเป็นอะไรคะ

ผู้ฟัง ความจริงเป็นธรรม เพราะฉะนั้นแม้ขณะนั้นกว่าจะรู้ว่าไม่ใช่เรา ต้องทั่วจริงๆ ค่ะ จะเป็นอะไรก็ได้ จะคิดอะไรก็ได้ ตามเหตุตามปัจจัยทั้งนั้น บอกว่าอย่างนี้ พอถึงเวลาจริงๆ ก็เป็นอย่างนั้น เพราะว่ามีเหตุปัจจัยที่จะให้สภาพธรรมใดเกิด สภาพธรรมนั้นก็เกิดตามเหตุตามปัจจัย เราอาจจะคิดว่าเราทำ แต่ความจริงมีเหตุปัจจัยให้สภาพธรรมนั้นเกิด

เพราะฉะนั้นกว่าจะรู้ว่า แม้คิด ขณะนั้นก็เป็นนามธรรม และรูปธรรม จนกว่าจะไม่เหลือสงสัยในสภาพธรรมใดๆ ทั้งสิ้น ก็เป็นการอบรมเจริญปัญญา ซึ่งในพระสูตรจะไม่กล่าวถึงวิปัสสนาญาณอย่างละเอียดเลย เพียงบอกว่ารู้ชัด แต่ความหมายของคำว่า “รู้ชัด” ต้องมีเหตุ เพราะทรงแสดงเหตุ คือ สติปัฏฐาน ซึ่งเป็นมรรคมีองค์ ๘ และปัญญาต้องอบรม ค่อยๆ รู้ขึ้น

เป็นเรื่องธรรมดาค่ะ แต่กินเวลานานมาก นานเท่าไรคะ กี่กัป ถ้าตอบว่ากัป ยังกี่กัป คือ การศึกษาธรรมไม่ใช่เรื่องห่วง ถ้าห่วงคือเราอีกแล้ว อยากจะถึงเสียเร็วๆ กี่กัปแล้ว อาจจะ ๕ กัปมาแล้ว ก็อาจจะคิดอย่างนั้น แต่ความเป็นผู้ตรง ถ้าขณะนี้สติเกิด กำลังมีลักษณะของสภาพธรรมเป็นอารมณ์ กำลังค่อยๆ เข้าใจ หรือแม้แต่วิปัสสนาญาณจะเกิด ก็ยังต้องเป็นไปด้วยการละความติดข้องตลอด มิฉะนั้นก็จะมีเครื่องกั้น ทำให้ปัญญาไม่สามารถก้าวไปสู่ความรู้ความเข้าใจสภาพธรรมยิ่งขึ้น เพราะว่าตามความเป็นจริงขณะนี้เกิดดับ ต้องมั่นใจ แน่ใจ เพราะว่าสภาพธรรมใดก็ตามเมื่อมีปัจจัยเกิดแล้วดับ ที่จะไม่ดับนั้นไม่มี แล้วปัญญาก็สามารถประจักษ์จริงๆ จึงจะละความเห็นผิดที่ยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตนได้ ไม่อย่างนั้นก็ไม่มีทางถึงค่ะ