จนกว่าจะไม่ต้องคิด

ผู้ฟัง ที่ท่านอาจารย์บอกว่า ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏทางกาย ลักษณะเย็น ร้อน อ่อน แข็ง ตึง ไหว เป็นเพียงสภาพธรรมชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป สมมติขณะที่เราหยิบปากกา แล้วเราก็รู้สึกแข็ง แล้วเราก็พิจารณาว่า อันนี้ก็เป็นเพียงสภาพธรรมชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แล้วก็ดับไป เราพิจารณาอย่างนี้เรื่อยๆ บ่อยๆ จะถูกต้องไหมคะ

ท่านอาจารย์ คิดใช่ไหมคะ เพราะฉะนั้นยังมีปัญญาอีกระดับหนึ่งซึ่งไม่ใช่คิด แต่สามารถรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ หลังจากที่คิดบ้าง ฟังบ้างมาเรื่อยๆ แต่จะมีการระลึกตรงลักษณะซึ่งยังไม่ทันจะคิด แต่ลักษณะปรากฏ แล้วค่อยๆ เข้าใจหรือรู้ขึ้น ตามที่เคยคิดหรือเคยพิจารณามาแล้ว

ผู้ฟัง บางขณะไม่ได้คิด แต่พอกระทบแข็ง ก็มีความรู้สึกว่า สภาพแข็งที่ปรากฏ อย่างนี้

ท่านอาจารย์ เริ่มที่จะรู้ลักษณะที่เป็นปรมัตถธรรม เพราะแต่ก่อนนี้เคยกระทบสัมผัสกระดาษบ้าง อะไรบ้าง แต่ขณะนี้รู้ว่ามีสภาพนี้กำลังปรากฏ

ผู้ฟัง แล้วเราพิจารณาอย่างนี้ไปเรื่อยๆ

ท่านอาจารย์ จนกว่าไม่ต้องคิด แล้วเราจะรู้เลยว่า แม้ไม่คิด ก็สามารถรู้หรือค่อยๆ เข้าใจขึ้นได้ ก็เป็นอีกระดับหนึ่ง นี่ก็คือมรรคมีองค์ ๘ เป็นสัมมาสติ เพราะเหตุว่าไม่มีตัวตนที่ไปกำกับ หรือไปจงใจทำให้เกิด

ผู้ฟัง จากการฟังเทปของท่านอาจารย์เรื่อยๆ ขณะที่เราฟังบ่อยๆ ฟังมากๆ จนจำถ้อยคำของท่านอาจารย์ได้ แล้วสิ่งอะไรที่ปรากฏจะเกิดขึ้นเอง แบบรู้เองโดยอัตโนมัติ อันนี้ก็ถือว่าเป็นการศึกษาพระธรรม

ท่านอาจารย์ ศึกษาตัวจริง ไม่ใช่เรื่องราว และสภาพที่เป็นอนัตตาด้วย