เพราะมโนทวารไม่ปรากฎ ๒

ผู้ฟัง ทำไมมีการเปลี่ยนแปลง มีการเห็นสีน้อยกว่าทางมโนทวารไหม

ท่านอาจารย์ เวลาที่สภาพธรรมปรากฏ ขณะที่เป็นวิปัสสนาญาณจะไม่มีความสงสัยลักษณะของนามธรรม และรูปธรรม เพราะเหตุว่าขณะนี้โดยการศึกษา ทุกคนทราบว่าไม่มีตัวตนเลย ขณะที่กำลังเห็นเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ขณะที่กำลังได้ยินเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ขณะที่กำลังรู้สึกดีใจเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ขณะที่กำลังคิดนึกเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง แล้วค่อยๆ รู้ลักษณะของนามธรรม และรูปธรรมจนปัญญาสมบูรณ์ ขณะใดที่มีปัจจัยที่จะให้วิปัสสนาญาณเกิด ขณะนั้นมโนทวารวิถีปรากฏ เมื่อมโนทวารวิถีปรากฏ เราจะรู้ว่า ลักษณะของนามธรรมเป็นอย่างไร ซึ่งต่างกับรูปธรรมโดยเด็ดขาด และลักษณะของรูปจะปรากฏสั้นจริงๆ เพราะว่าเวลานี้รูปมีอายุเพียงแค่ ๑๗ ขณะจิตเท่านั้นเอง

เพราะฉะนั้นการปรากฏของรูปอย่างสั้น ถ้าเราไม่ศึกษา เราจะไม่รู้เลยว่า นี่เพราะมีปัญจทวาร เราก็จะคิดว่า มโนทวารนั้นเองที่รู้รูป เพราะเหตุว่ามโนทวารวิถีจิตรับรู้รูปต่อจากปัญจทวารนั่นเอง

เพราะฉะนั้นจะไม่มีความสงสัยในพระธรรมที่ทรงแสดงว่า หลังจากทางปัญจทวาร ทวารหนึ่งทวารใดดับ มโนทวารรับรู้ต่อ เพราะว่าเป็นสภาพธรรมที่ต่างกัน และก็เป็นขณะที่สั้นมาก สั้นจนไม่มีการคิดว่า เพราะเป็นปัญจทวาร รูปจึงได้ปรากฏ เพราะเหตุว่าขณะนั้นมโนทวารรู้รูปนั้นได้ทางมโนทวาร

ถ้าไม่รู้ชัดในลักษณะของมโนทวารที่รู้นามธรรม และรูปธรรมจริงๆ จะไม่มีทางดับการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตนเลย เพราะโลกยังเหมือนเดิม นี่โลกต่างจากที่เคยเป็น เพราะเหตุว่าโลกเดิมนั้นปัญจทวารปิดบังมโนทวาร แต่เวลาที่เป็นวิปัสสนาญาณ มโนทวารเหมือนปิดบังปัญจทวาร เหมือนเพราะเหตุว่าไม่ใช่การที่สภาพธรรมปรากฏติดต่อกันโดยที่ไม่มีมโนทวารปรากฏ ใช่ไหมคะ

ขณะนี้สภาพธรรมปรากฏทางตา เหมือนไม่มีมโนทวารปรากฏเลย แต่ตามความเป็นจริงมโนทวารต่างหากที่เกิดมาก และก็รูปที่ปรากฏทางตานี่นิดเดียวๆ ๆ ๆ ถ้าไม่ประจักษ์ความจริงอย่างนี้ว่า ต่างกันจริงๆ จากที่เคยเข้าใจ ก็ไม่มีการละการยึดถือว่าเป็นตัวตน เพราะว่ายังมีเรา ยังมีการเห็น และยังรู้ว่า สิ่งที่เห็นนั้นเป็นอะไร และก็มีการคิดนึกโดยมโนทวารไม่ปรากฏเลย แต่เพราะมโนทวารปรากฏจึงรู้ความจริงว่า โลกคืออย่างนี้ ไม่มีตัวตนเลย มีแต่สภาพธรรมล้วนๆ จริงๆ แต่ละอย่าง

คุณนีน่า ลักษณะของการคิด

ท่านอาจารย์ มี แต่สิ่งต่างๆ เหล่านี้ปรากฏปิดบังนะคะ เห็นกำลังปิดบังความคิดคุณนีน่า เพราะว่าเห็นตลอด ไม่รู้เลยว่า คิดตรงไหน ขณะกำลังเห็นคิดตรงไหน บอกไม่ได้ เพราะเห็นกำลังเห็นตลอด

เวลาที่เราไม่เห็น ไม่ได้ยินเลย มีคิด ไม่เห็น อย่างเรานอนหลับตา ไม่เห็นด้วย และไม่ได้ยินด้วย แต่มีคิด แต่แม้กระนั้นมโนทวารก็ไม่ได้ปรากฏ เพราะ เราคิด ยังเป็นเราคิด ไม่ใช่มโนทวาร

ผู้ฟัง แต่มันมี

ท่านอาจารย์ ไม่ปรากฏโดยสภาพที่ไม่ใช่ตัวตน เพราะฉะนั้นต้องใช้คำว่า “โดยสภาพที่ไม่ใช่ตัวตน”