เข้าใจคือเดี๋ยวนี้
ผู้ฟัง อาจารย์คะ ถึงแม้ว่าเราจะศึกษา แล้วเราก็มีความเข้าใจว่าเป็นสภาพธรรม แต่ถ้าเผื่อสติไม่เกิด เราก็ไม่รู้อยู่ดี
ท่านอาจารย์ แน่นอน เพราะฉะนั้นเรารู้ความจริงว่าสติไม่เกิด นี้คือปัญญา ไม่ใช่ไปหลงเข้าใจว่าสมาธิเป็นสติ หรือทั้งๆ ที่ไม่ใช่สติ ก็ไปคิดว่าเป็นสติ หรือทั้งๆ ที่ไม่ใช่ปัญญา ก็ไปคิดว่าเป็นปัญญา แต่นี่เป็นความรู้ถูกต้อง ถ้าสติไม่เกิดก็คือสติไม่เกิด ถ้าสติเกิด ขณะนั้นก็รู้ว่าสติเกิด ขณะนั้นไม่ใช่เรา ไม่ใช่เราจะทำ
ผู้ฟัง ผมเข้าใจเอาเองว่า การที่เราฟังมากๆ ฟังไปจนมีความรู้ความเข้าใจ อะไร รู้เท่าทัน มันเกิดขึ้นมา คือความเข้าใจจริงๆ ว่าสิ่งนั้นมันเกิด สิ่งนี้มันดับ อะไรๆ นี่ นั่นก็คือวิธีการปฏิบัติ ใช่ไหมครับ
ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ค่ะ เพราะเหตุว่าต้องเป็นความเข้าใจเดี๋ยวนี้ ที่กำลังเห็น
ผู้ฟัง ต้องทันทีเลย
ท่านอาจารย์ เดี๋ยวนี้ค่ะ เพราะเหตุว่าเมื่อวานนี้หมดไปแล้ว พรุ่งนี้ก็ยังมาไม่ถึง แล้วขณะนี้กำลังเห็น เครื่องพิสูจน์ปัญญาของการฟังก็คือว่า สามารถที่จะเข้าใจลักษณะของสภาพเห็นเดี๋ยวนี้ ค่อยๆ เข้าใจขึ้นหรือเปล่า หรือว่ายังงงๆ อยู่ในเรื่องลักษณะของธาตุรู้ สภาพรู้ ก็ไม่เป็นไร ฟังต่อไปอีก จนกว่าจะมีปัจจัยที่จะที่จะทำให้ระลึกได้จริงๆ ที่กำลังเห็น แล้วความรู้จะเกิดขึ้นทีละน้อยมากทีเดียว ไม่สามารถที่จะละอวิชชาได้ทันที แล้วก็ประจักษ์แจ้งได้จริงๆ ว่า สภาพรู้คือ ขณะนี้ อย่างนี้ แต่ว่าไม่เคยรู้มาก่อน
เพราะฉะนั้นก็ฟังบ่อยๆ แล้ว ค่อยๆ พิจารณาไปเรื่อยๆ ค่อยๆ คุ้น ค่อยๆ ชินกับลักษณะสภาพธรรมซึ่งเห็นอยู่ตลอดเวลาในขณะนี้ แต่ว่าไม่ใช่ไปบังคับสติให้ระลึกที่เห็น และก็ให้รู้ที่เห็น
ผู้ฟัง นั่นคือการเจริญสติปัฏฐานใช่ไหมครับ
ท่านอาจารย์ ความรู้ค่ะ ข้อสำคัญที่สุดจุดประสงค์ของสติปัฏฐานคืออะไร รู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ จึงชื่อว่า “สติปัฏฐาน” ถ้าไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ชื่อว่า “คิดเรื่องสติปัฏฐาน” แต่ว่ายังไม่เข้าใจลักษณะสภาพธรรม
เพราะฉะนั้นขณะที่กำลังเข้าใจ ไม่ต้องพูดถึงสติ เพราะเหตุว่าสติย่อมเกิด