สิ่งที่ปรากฎทางตา

ผู้ฟัง ลักษณะของปรมัตถธรรม ซึ่งเป็นรูปธรรมตามภาษาบาลี ก็คงไม่ใช่คน ไม่ใช สัตว์ ไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใด แต่มีลักษณะอย่างนั้นจริงๆ แต่มันเหมือนรวมกัน

ท่านอาจารย์ เพราะว่าเราต้องอาศัยการฟังให้เข้าใจจริงๆ ว่าขณะนี้ยังไงๆ ก็ตามสิ่งที่ ปรากฏทางตาจะเป็นอื่นไม่ได้ นอกจากเป็นธรรมชนิดหนึ่งเท่านั้นเอง นี่คือการเริ่มที่จะ คลายการที่ยึดถือสิ่งที่ปรากฏทางตาซึ่งปกติจะเห็นเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใดอยู่ตลอดเวลา

ผู้ฟัง ความเข้าใจในขั้นการฟังของกระผมนี้ก็เพียงแต่รู้ตามที่ท่านอาจารย์หยิบยกมา

ท่านอาจารย์ จนกว่าค่อยๆ เข้าใจด้วยสติสัมปชัญญะ ปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวท

ผู้ฟัง ท่านอาจารย์กำลังบอกว่า ถ้าจะรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏทางตาจะต้องเป็น ลักษณะของสติสัมปชัญญะที่รู้

ท่านอาจารย์ ต้องรู้ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เป็นใครแล้ว เป็นธรรมชนิดหนึ่ง

ผู้ฟัง ถ้ากระผมยังไม่มีความเข้าใจในขั้นนั้น

ท่านอาจารย์ ก็ฟังต่อไป ไม่มีหนทางอื่นในเมื่อธรรมความจริงก็คืออย่างนี้ สิ่งที่ปรากฏทาง ตาจะเป็นอื่นไปได้ยังไง ต้องเป็นรูปชนิดหนึ่งสามารถปรากฏเมื่อกระทบกับจักขุปสาท ก็ รู้อย่างนี้ และกำลังปรากฏอย่างนี้ แต่เพราะความไม่รู้ที่สะสมมามีมากก็ต้องฟังจนกว่าจะ ค่อยๆ เข้าใจขึ้นว่าสภาพที่ปรากฏก็เป็นแต่เพียงสิ่งที่มีจริง เป็นธรรม ไม่ใช่ใครอื่นใด เลย เป็นสิ่งที่ปรากฏทางตาเท่านั้น

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 116