สัมปยุตฝ่ายดีมีอย่างเดียว

ผู้ฟัง กราบอาจารย์ เรื่องโสภณสัมปยุตต์ ท่านอาจารย์สมพรได้กล่าวว่า แปลว่าความดีงาม ส่วนโสภณสัมปยุตต์ที่อาจารย์สุจินต์ตอบอาจารย์สุรีย์ว่า เป็นญาณสัมปุยตต์ อันนี้ไม่ได้หมายความว่าอย่างนั้นใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ โสภณสัมปยุตต์ที่เป็นโสภณมีอย่างเดียว คือ ญาณสัมปยุตต์เท่านั้น เพราะเหตุว่าสัมปยุตต์ทั้งหมดมี ๕ ได้แก่ ทิฏฐิคตสัมปยุตต์ อันนั้นเป็นอกุศลเกิดกับโลภมูลจิต ปฏิฆสัมปยุตต์ก็เป็นอกุศลคือโทสเจตสิก เกิดกับโทสมูลจิต วิจิกิจฉาสัมปยุตต์ก็เป็นอกุศลเจตสิก เกิดกับโมหมูลจิต อุทธัจจสัมปยุตต์ก็เป็นอุทธัจจเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลเกิดกับโมหมูลจิต เพราะฉะนั้นสัมปยุตต์ ๔ คือ ทิฏฐิสัมปยุตต์ ปฏิฆสัมปยุตต์ วิจิกิจฉาสัมปยุตต์ อุทธัจจสัมปยุตต์ เป็นอกกุศลสัมปยุตต์ ๔ ในเมื่อสัมปยุตต์ทั้งหมดมี ๕ เหลืออีก ๑ คือ ญาณ เป็นโสภณสัมปยุตต์ เป็นสัมปยุตต์ฝ่ายดี เพราะเหตุว่าเป็นปัญญา

ผู้ฟัง จึงสามารถกล่าวได้ว่าเป็นโสภณสัมปยุตต์ ถ้าเกิดใครกล่าวว่าโสภณสัมปยุตต์ก็คือญาณสัมปยุตต์นั่นเอง

ผู้ฟัง ปัญญาในพระอภิธรรมมีเท่าไร ทั้งหมด หมายความว่าประกอบกับจิต หรือว่าอะไร

ท่านอาจารย์ จิตใดก็ตามที่เป็นญาณสัมปยุตต์ ขณะนั้นมีปัญญาเกิดร่วมด้วยทั้งหมด ตั้งแต่กามาวจรจิต ซึ่งเป็นมหากุศลญาณสัมปยุตต์ ๔ มหาวิบากญาณสัมปยุตต์ ๔ มหากิริยาญาณสัมปยุตต์ ๔ รูปาวจรจิตทั้งหมด เป็นญาณสัมปยุตต์ อรูปวจรจิตทั้งหมดเป็นญาณสัมปยุตต์ โลกุตตระทั้งหมดเป็นญาณสัมปยุตต์