ยึดในอารมณ์

อ.กฤษณา สำหรับโลภเหตุก็มีลักขณาทิจตุกะอยู่ ๔ ข้อ คือ ลักษณะเป็นต้น ของโลภะ ก็ขอเรียนนำเสนอดังนี้ คือ

ข้อ ๑ มีการยึดในอารมณ์ เป็นลักษณะ เหมือนลิงติดตัง

ข้อ ๒ มีความข้องติดอยู่อย่างยิ่งในอารมณ์ เป็นกิจ เหมือนชิ้นเนื้อที่ซัดไปบนกระเบื้องอันร้อน

ข้อ ๓ มีความไม่ละไป เป็นผล ดุจผ้าเปื้อนสีน้ำมัน

และ ๔ มีความเห็นความสำราญในธรรม เป็นที่ตั้งแห่งสังโยชน์ เป็นเหตุใกล้

โลภะนั้นเมื่อเจริญ โดยความเป็นแม่น้ำคือตัณหา พึงเห็นว่าย่อมพาไปสู่อบายอย่างเดียว ดุจแม่น้ำมีกระแสเชี่ยวพาไปสู่มหาสมุทร ฉะนั้น

มีท่านผู้ใดสงสัยเกี่ยวกับลักขณาทิจตุกะของโลภะเหตุ มีบ้างไหมคะ ก็อยากจะขอกราบเรียนถามท่านอาจารย์ที่ว่า มีการยึดในอารมณ์เป็นลักษณะ คือ ลักษณะของการยึดของโลภะ เป็นอย่างไร อาจารย์ให้ความกระจ่าง อธิบายเพิ่มเติมเรื่องนี้

ท่านอาจารย์ ก็คือชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเห็น เราอาจจะไม่รู้ตัวเลยว่า เรามีความติดข้องในสิ่งที่ปรากฏ และในเห็น เรียกว่าเราเกิดมาปราศจากโลภะไม่ได้เลย จนกว่าจะดับโลภะหมดเป็นพระอรหันต์เมื่อไรแล้วก็ปรินิพพาน มิฉะนั้นแล้วก็ยังคงมีโลภะอยู่ด้วยเป็นส่วนใหญ่ สำหรับคนที่ยังไม่ได้ศึกษาธรรม จะมองไม่เห็นโลภะเลย เพราะว่าไม่รู้ตัวเองว่า มีโลภะ บางคนก็บอกว่าเขาไม่มีเลย เขาไม่เห็นอยากได้อะไรเลย ก็อยู่ไปวันๆ สบายๆ ไม่ได้ต้องการอะไรเลย แต่เขาไม่ทราบเลยว่า โลภะไม่ได้หมายความว่า เวลาที่เขาเกิดความต้องการสิ่งหนึ่งสิ่งใดอย่างมากๆ เพียงแต่เห็น แล้วขณะนั้นจะไม่รู้เลยว่า แท้ที่จริงหลังจากที่เห็นแล้วก็มีความติดข้อง ถ้าขณะนั้นไม่ใช่โทสมูลจิต หรือไม่ใช่โมหมูลจิต หรือไม่ใช่กุศลจิต ก็ต้องเป็นจิตประเภทที่เป็นโลภะ

เพราะฉะนั้นวันนี้ที่เห็นมีโทสะเกิดบ่อยไหม หรือว่าไม่ได้มีโทสะเกิดร่วมด้วย แต่ว่ามีความต้องการติดข้องในสิ่งที่เห็นเป็นประจำ

อ.กฤษณา อย่างที่อาจารย์ว่า ในชีวิตประจำวันบางทีไม่รู้เลยว่า ขณะใดเป็นโลภะ ซึ่งแทบทั้งวันเลยจะเป็นโลภะ ไม่ว่าจะทำอะไร แล้วจะทำอย่างไรดีคะ อาจารย์ โลภะละเอียด เรายังไม่รู้เลย

ท่านอาจารย์ ก็รู้โดยการศึกษา ตื่นขึ้นมาลืมตาเป็นโลภะไหม

อ.กฤษณา รู้โดยการศึกษา แต่ว่าไม่รู้จริงๆ โดยสภาพจริงๆ โลภะละเอียด อันนี้เป็นโลภะแล้ว เอื้อมมือไปหยิบแก้วน้ำ

ท่านอาจารย์ ไม่มีทางอื่นเลย นอกจากสติสัมปชัญญะที่เป็นสติปัฏฐาน แต่ถ้าไม่ใช่ ระดับขั้นสติสัมปชัญญะ สติปัฏฐาน แล้วก็เป็นเพียงแต่เข้าใจว่ามี

อ.กฤษณา เข้าใจว่า มี

ท่านอาจารย์ แต่ไม่รู้จักสภาพที่เป็นความติดข้องจริงๆ ว่าขณะนั้นติดข้องแล้ว

อ.กฤษณา จนกว่าจะเจริญสติปัฏฐานไปถึงอีกระดับหนึ่ง