ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเห็น

อ.ธิดารัตน์ อย่างในธัมมสังคณีปกรณ์ จิตตุปปาทกัณฑ์ ก็ได้แสดงปัจจัยที่สำคัญท่านก็ได้แสดงไว้ ๔ อย่าง เช่นการเห็นก็จะต้องอาศัยจักขุปสาท อาศัยรูปมาสู่ครองอาศัยแสงสว่าง และก็อย่างที่ขาดไม่ได้เลยคืออาศัยมนสิการเป็นเหตุ และท่านก็อธิบายคำว่า “มนสิการเป็นเหตุ” ตรงนี้ว่าเป็นปัญจทวาราวัชชนะก็ได้แก่จักขุทวาราวัชชนะนั้นเอง เพราะฉะนั้นไม่ว่าการเห็น การได้ยิน ท่านก็แสดงว่าจะต้องมีมนสิการเป็นเหตุให้เกิดการเห็นโดยการเป็นอนันตรปัจจัยให้แก่จักขุวิญญาณนั่นเอง ทางมโนทวารท่านก็แสดงว่าเป็นมโนทวาราวัชชนะ

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 131