เหตุที่ทำให้เกิดความเห็นผิด
ท่านอาจารย์ ตราบใดที่ยังมีทิฏฐานุสัยคือการไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริงซึ่งทำให้เกิดความเห็นผิดธรรมดาๆ ก็คือเห็นว่าสภาพธรรมนั้นว่าเป็นเรา เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่าตราบใดที่ยังมีความเห็นผิดอยู่ แม้ว่าจะได้มีปัญญาถึงขนาดที่สามารถจะบรรลุฌานจิตได้ แต่เมื่อไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริงก็ย่อมมีความคิดซึ่งสะสมที่จะทำให้คิดไปต่างๆ ซึ่งไม่ตรงกับลักษณะของสภาพธรรม
คุณอุไรวรรณ เรื่องความเห็นผิดเป็นเรื่องใหญ่ และก็เรื่องสำคัญมาก และก็เป็นเรื่องที่อันตรายมากคือถ้าหากว่าประกอบด้วยความเห็นผิดเมื่อไหร่ ทุกอย่างก็จะผิดไปหมดเลย
อ.วิชัย สำหรับเหตุให้เกิดทิฏฐิ และก็มีเหตุที่เป็นไปในภายนอกอย่างเช่นการฟังอสัทธรรม การคบปาปมิตรหรืออสัตบุรุษต่างๆ ก็เป็นเหตุให้เกิดมิจฉาทิฏฐิ หรือว่าเหตุภายในก็คืออโยนิโสมนสิการก็เป็นการสั่งสมคนนั้นที่จะมีทิฏฐิเกิดขึ้น ก็อยากจะเรียนถามท่านอาจารย์ ในทิฏฐิ ๖๒ ในพรหม ชราสูตร บุคคลแม้ที่เคยได้ฌาณในตามมฤคขันธ์ แม้ในส่วนอดีตภายหลังก็ยังเป็นปัจจัยให้เกิดความเห็นผิดได้ ซึ่งก็น่าคิด เพราะเหตุว่าบุคคลที่สามารถเจริญได้กระทั่งฌาณย่อมเป็นผู้ที่มีความเห็นถูกในขั้นหนึ่ง แล้วอะไรจะเป็นเหตุปัจจัยให้เกิดความเห็นผิด
เพราะฉะนั้นก็ประมาทไม่ได้เลยว่าเราอาจจะเคยได้กระทำฌาณ ได้ฌาณมาแล้วก็จริง แต่ว่าตราบใดที่ยังไม่สามารถดับทิฏฐานุสัยเป็นสมุทเฉทได้ก็สามารถที่จะมีความเห็นผิดได้
ที่มา ...