ปัจจัยให้เกิดมานะ

ผู้ฟัง โลภะเป็นปัจจัยให้เกิดมานะ เรียนถามว่า สมโลภะหรือวิสมโลภะที่เป็นปัจจัยให้เกิดมานะ

ท่านอาจารย์ จริงๆ แล้วไม่ใช่เรื่องของคำ แต่ว่าเป็นเรื่องที่เราจะเข้าใจธรรมว่า ความเห็นผิดเกิดร่วมกับโลภะ ความสำคัญตนเกิดร่วมกับโลภะ แต่ต่างขณะ เพราะถึงแม้ว่าจะดับความเห็นผิดแล้วก็ยังมีมานะความสำคัญตนได้ เพราะฉะนั้นก็แสดงให้เห็นว่า เป็นเรื่องของสภาพธรรมแต่ละอย่าง ซึ่งก็อกุศลทั้งหลายเมื่อเกิด ก็เกิดร่วมกันได้ เช่นมานะไม่เกิดกับโทสะ แต่มานะเกิดกับโลภะ เพราะฉะนั้นจะกล่าวว่าที่โลภะเป็นปัจจัยให้เกิดมานะได้ ก็เพราะเหตุว่ามานะต้องเกิดกับโลภะ จะไม่เกิดกับอกุศลจิตประเภทอื่น

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 135