หลีกออกด้วยใจ

ท่านอาจารย์ ความหลีกออกจากจิตที่เคยเข้าใจว่าเป็นเรา ในเมื่อเข้าใจธรรม ขณะนั้นไม่ต้องไปหลีก ไม่ต้องมีตัวตนไปไหน ทำอะไรทั้งสิ้น แต่ปัญญานั่นเองกำลังค่อยๆ หลีกออกจากความไม่รู้ และความติดข้อง อย่างอื่นไม่สามารถหลีกออกจากความไม่รู้ และความติดข้องได้เลย

พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับที่พระวิหารเชตวันพระองค์เดียว หรือมีภิกษุอยู่ด้วย หลีกออกหรือเปล่า

อ.กุลวิไล หลีกออก

ท่านอาจารย์ นี่แสดงให้เห็นว่า ต้องเข้าใจตามความเป็นจริงว่า สำหรับกาย คือจากเพศคฤหัสถ์สู่เพศบรรพชิต แต่ก็ยังคิดโน่นคิดนี่ ก็ยังไม่ได้หลีกออกไปเลย ไม่ว่าคฤหัสถ์หรือบรรพชิต แต่ถ้าหลีกออกด้วยใจ ไม่ว่าอยู่ที่ไหน ไม่มีความติดข้อง ถ้ายังติดข้องอยู่ ก็ยังไม่ออก แต่ถ้าหลีกออกได้เมื่อไร พ้นจากความติดข้องเมื่อไร ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนก็เป็นการหลีกออกด้วยใจ ไม่ต้องหลีกออกจากคนอื่น หลีกออกจากการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นเรา ก็ยังไม่หลีกออกไปเลย แล้วจะไปหลีกออกจากคนโน้นคนนี้ได้อย่างไร ถ้ามีเรา ก็มีเขา แต่ถ้าหลีกออกจากความเห็นผิดที่ยึดถือว่า ทั้งหมดเป็นเรา คือสามารถจะรู้ว่า ไม่ว่าใครที่กำลังอยู่ตรงนี้ ก็คือธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม แล้วก็มีธาตุรู้ มีสิ่งที่สามารถกระทบจักขุปสาท ทำให้เกิดรูปร่างสัณฐานเวลาเห็น เวลาได้ยิน เวลาพูด ก็คือความคิดของจิตที่มีอยู่ที่มหาภูตรูป และสิ่งที่ปรากฏเป็นรูปร่างสัณฐานต่างๆ ที่จำไว้ว่าเป็นคนโน้น คนนี้ แต่ความจริงก็คือแต่ละหนึ่งธาตุซึ่งเกิดดับอยู่ตลอดเวลา แล้วแต่จะปรากฏทางไหน