เพื่อนได้เลื่อนขั้น เรายินดีด้วย เป็นมุทิตาจิตหรือเปล่า

สนทนาธรรมที่สหรัฐอเมริกา ๖๐

ผู้ฟัง เพื่อนเขาได้รับเลื่อนขั้น แล้วเรายินดีด้วย ขณะนั้นเป็นมุทิตาจิตหรือเปล่าคะ

ท่านอาจารย์ ถ้าเรารู้ว่าเป็นผลของกรรมดี ทุกอย่างที่ทุกคนได้รับในชีวิต เป็นผลของกรรม ขณะนั้นถ้าเรารู้อย่างนั้นก็เป็นกุศล แต่ถ้าใครก็ตามที่กำลังมีความสุข แล้วเราก็ดีใจด้วย ลองคิดถึงสภาพของจิตที่ดีใจในความสุขนั้นๆ ซึ่งไม่มีใครจะบอกเราได้ว่าขณะนั้นเป็นโลภะ หรือว่าเป็นกุศล หรือว่าถึงแม้ว่าเราจะรู้ว่า เป็นผลของกุศลของเขา ที่ทำให้เขาได้รับสิ่งที่ดี เราเกิดกุศลโสมนัส ขณะนั้นก็เป็นการอนุโมทนา แต่ถ้ามากเกินกว่านั้น ก็ลองพิจารณาต่อไปว่า เป็นกุศลหรืออกุศล

นี่เป็นเหตุที่เราจะต้องพิจารณาว่า เวลาที่ใครทำอะไรก็ตาม แล้วเรายินดีด้วยเป็นกุศล หรือเป็นอกุศล ถ้าเราไม่รู้เลยว่า เขาไปฟังธรรม แล้วธรรมนั้นเราก็ไม่รู้เลยว่า ดีหรือไม่ดี แต่ถ้าได้ยินคำว่า “ธรรม” แล้วเราคิดว่า เป็นสิ่งที่ดี เขาคงจะได้ฟังสิ่งที่ดี แล้วจิตเราเกิดกุศล ขณะนั้นก็เป็นได้ แต่ถ้าเรารู้ว่า ธรรมคืออะไร แล้วสิ่งที่เขาไปได้ยินได้ฟังมาเป็นกุศลหรือเป็นอกุศล อันนั้นเราจะรู้ว่าเราจะยินดีหรือไม่ยินดี นี่คือความละเอียดของธรรมจริงๆ

เพราะฉะนั้น เราจะตอบอย่างเดียวตลอดไปไม่ได้ เพราะว่าเป็นเรื่องสภาพของจิต อนุโมทนาในความดีที่คนอื่นทำ ในทาน ในศีล ในภาวนา ไม่ใช่ในอย่างอื่น ถ้ายินดีในอย่างอื่นก็ไม่ใช่อนุโมทนา

ผู้ฟัง มีพิธีกรบอกว่า ขออนุโมทนาได้ในสิ่งที่เป็นกุศลเท่านั้น ไม่สามารถขออนุโมทนาในสิ่งที่เป็นวิบาก อนุโมทนาครับ

ท่านอาจารย์ ไม่ต้องพูดก็ได้

ผู้ฟัง ครับ ไม่ต้องพูดก็ได้

ท่านอาจารย์ ถ้าพูด วันนี้คงเยอะเลย อนุโมทนา แล้วอนุโมทนาอีก ใครล้างถ้วยก็อนุโมทนา ใครยกช้อนชามมาก็อนุโมทนา ก็คงเยอะเลย แต่ใจเป็นอย่างนั้นได้ แต่ไม่จำเป็นที่เราจะต้องพูด

ผู้ฟัง เดี๋ยววิบากไมได้ หมายถึงว่า เขาได้วิบากดี เราอนุโมทนาเขาด้วยไม่ได้

ท่านอาจารย์ เดี๋ยวทีนี่ก็อนุโมทนากันย่ำแย่เลย กุศลวิบากทั้งนั้น