ยมบาลมีจริงไหม

สนทนาธรรมที่สหรัฐอเมริกา ๒๐๘

ผู้ฟัง หนึ่งเขาถามถึงว่า ยมบาลมีจริงไหม

ท่านอาจารย์ ขณะนี้ถ้ารู้ตามความเป็นจริง คือ คิด เห็นไหมคะ นี่เราจะข้ามไม่ได้เลย เราจะข้ามการรู้ว่า ขณะนี้คือสภาพที่คิด ไม่ใช่เห็น ไม่ใช่ได้ยิน เพราะฉะนั้น ต้องรู้ทั่วจริงๆ กว่าจะไม่มีเรา แน่นอน ไม่เหลือเลย หมดเกลี้ยง ต้องรู้ว่า คิดก็คือจริง ขณะนี้จะคิดเรื่องยมบาล หรือจะคิดเรื่องใครก็คือคิดเท่านั้นเอง

เพราะฉะนั้น ก็จะรู้ได้ว่า โลกจริงๆ มี ๖ โลก โลกในวินัยของพระอริยเจ้า ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่เกินนี้เลย ทางที่จะรู้อารมณ์ก็มี ๖ ทาง เมื่อสิ่งใดปรากฏ ปกติ อวิชชาไม่รู้ แต่พอสะสมความรู้เพิ่มขึ้น ความเข้าใจถูกเพิ่มขึ้น ก็จะค่อยมีการสะสมการรู้ลักษณะของสภาพธรรม แล้วไม่ต้องหวังมาก ขอให้มีความเข้าใจที่ตรง มั่นคง เป็นสัจจญาณ แล้วก็ค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ สะสม เพราะว่ามันเหมือนกับของที่เป็นสิ่งที่สกปรกที่ติดผ้าแน่นมากเลย ติดน้ำมัน ติดอะไรก็แล้วแต่ กว่าจะซักออกไปทีละนิดละหน่อย จนกระทั่งเกลี้ยงเกลาได้ ไม่เหลือแม้แต่กลิ่น ก็ต้องนาน แต่ว่ามีหนทาง ข้อสำคัญที่สุดคือมีหนทาง มีพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงหนทาง แล้วหนทางนั้นก็มีจริงๆ ด้วย ไม่ใช่ไม่มี ผู้ที่รู้แล้วก็มีจริงๆ ด้วย

เพราะฉะนั้น ก็ค่อยๆ อบรมไป เพราะก่อนที่จะรู้จริงๆ อย่างท่านเหล่านั้น ท่านเหล่านั้นในอดีตแสนนานมาแล้วก็เหมือนอย่างนี้แหละ ไม่ต่างกันเลย