แค่เป็นคนดีก็ยังไม่พอ
ผู้ฟัง ท่านอาจารย์ครับ ในเมื่อทุกสิ่งทุกอย่างเป็นความจริงอยู่แล้วในโลกนี้ ล้วนแล้วแต่เป็นธรรมหมดเลย ทั้งความรู้ และความไม่รู้ แล้วทำไมต้องศึกษาด้วย เพราะทุกอย่างเป็นธรรมทั้งหมด
ท่านอาจารย์ แล้วก่อนฟัง รู้หรือเปล่าว่าเป็นธรรม
ผู้ฟัง ไม่รู้เลยครับ
ท่านอาจารย์ นี่คือศึกษา
ผู้ฟัง ไม่รู้เลยครับ
ท่านอาจารย์ นี่ไงละ เพราะฉะนั้น จึงศึกษา ศึกษาแล้วก็รู้ว่าเป็นธรรม ฟังคือศึกษา จะใช้คำว่าฟัง จะใช้คำว่าเรียน จะใช้คำว่าอะไรก็ได้ที่เข้าใจ ก็หมายความว่ามีสิกขา หรือศึกษา มีการฟังจึงได้เข้าใจ ถ้าไม่มีการฟัง แม้จะบอกว่า ทุกอย่างเป็นธรรม ก็ไม่รู้ แล้วพอบอกว่า ทุกอย่างเป็นธรรม ก็ยังเป็นเรานั่นแหละ ต่อให้ได้ยินว่าเป็นธรรม ก็ยังเป็นเรา เพราะฉะนั้น การศึกษาแค่นี้พอไหม ที่จะรู้จริงๆ ว่าเป็นธรรมที่ไม่ใช่เรา ที่ถามบอกว่า เมื่อรู้ว่าเป็นธรรมแล้ว ทำไมยังต้องศึกษาต่อไป เพราะว่ารู้แค่นี้ก็ยังเป็นเรา
ผู้ฟัง ในเมื่อสังคมทุกสังคมในโลกนี้ มีการศึกษามาตั้งแต่ชั้นอนุบาล จนถึงระดับปริญญาเอกเลย ไม่มีใครไม่มีสถาบันไหนสอนเรื่องที่มาฟังอาจารย์ตรงนี้ ก็สรุปได้ว่า เรื่องเหล่านี้เป็นธรรมทั้งหมดแล้ว เป็นสิ่งที่น่าจะศึกษาหรือสมควรจะศึกษา หรือว่าจะต้องศึกษา
ท่านอาจารย์ อนัตตาคืออะไร บังคับใครได้ไหม วันนี้ฟังกันนี่ ใครจะศึกษาบ้าง บังคับคนอื่นได้ไหมคะ
ผู้ฟัง ไม่ได้ครับ
ท่านอาจารย์ เฉพาะตน หมายความว่าเมื่อได้ยินได้ฟังแล้วใครคิดจะศึกษา นั่นคือสะสมความเห็นที่ว่า แค่นี้ไม่พอ เราเป็นพุทธศาสนิกชน แล้วก็เพียงแต่รู้ว่าพระพุทธเจ้าตรัสรู้ธรรม แค่นี้ไม่พอ ไม่เป็นประโยชน์เท่าที่ควร เพราะฉะนั้น ก็แล้วแต่ๆ ละบุคคล จะศึกษามาก จะศึกษาน้อย จะศึกษาช้า จะศึกษาเร็ว จะศึกษานาน จะศึกษาแล้วก็ทิ้งไป จะศึกษาแล้วก็กลับมาศึกษาอีก ก็ตามเหตุตามปัจจัย
ผู้ฟัง ในโลกนี้ก็มีตั้งหลายศาสนาเลย หลายๆ คนก็มีความคิดมีความเชื่อ ส่วนใหญ่มีความเห็นว่า ทุกๆ ศาสนาสอนให้คนเป็นคนดีทั้งหมด ก็หนีไม่พ้นธรรม แล้วทำไมแต่ละศาสนาสอนไม่เหมือนกัน
ท่านอาจารย์ คุณแม๊คเป็นคนดี ไม่ได้ลักขโมยอะไรใคร ใช่ไหมคะ
ผู้ฟัง ไม่ชอบเลยครับ
ท่านอาจารย์ แล้วก็รู้อะไรอีก แค่ดีพอไหม หรือว่าต้องมีความรู้ถูกต้องด้วย แค่ดีใครก็ดีได้ ดีตั้งแต่เกิดจนตายก็มีเยอะแยะไป แต่ไม่รู้ความจริงของสภาพธรรม จะเป็นคนดีแค่ไหน จะเป็นคนดีแบบไหน คือ เกิดมาแค่ดี หรือว่าแค่ดีก็ยังไม่พอ ต้องมีความรู้ความเข้าใจถูก โดยเฉพาะผู้ที่มีโอกาสได้ยินได้ฟังพระธรรม แล้วเป็นชาวพุทธ จริงๆ แล้วเป็นลาภอันประเสริฐ แต่ไม่รู้ตัว เพราะเหตุว่าเรามีโอกาสได้ยินได้ฟังธรรม ซึ่งประเทศอื่น ยากที่จะได้ยินได้ฟัง ต้องเดินทางมาตั้งไกลที่จะมาฟังธรรม แต่ของเรามีธรรมที่จะได้ยินได้ฟัง เช้า สาย บ่าย เย็น แต่เราไม่ได้เห็นคุณค่าว่า เพียงแค่เป็นคนดีไม่พอ หรือพอคะ เวลาที่รู้ธรรมถูกต้อง เป็นคนดีด้วยหรือเปล่า เป็นความดีด้วยหรือเปล่า เพิ่มความดีอีกได้ ไม่ใช่เพียงแค่ดีโดยไม่รู้ แต่ดีโดยรู้ โดยเข้าใจธรรมด้วย