ยุ่งกับธรรม เพราะไม่เข้าใจธรรม

ท่านอาจารย์ แค่ฟังนี่ค่ะ ลำบากไหมคะ

ผู้ฟัง ท่านอาจารย์ครับ ในเมื่อทุกสิ่งทุกอย่างเป็นธรรมทั้งหมด แล้วก็ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ไม่มีใครบังคับบัญชา เกิดขึ้นตามเหตุตามปัจจัย

ท่านอาจารย์ แค่นี่จริงหรือเปล่า ที่พูดมาทั้งหมด ถึงตรงนี้ จริงหรือเปล่าคะ

ผู้ฟัง จริงครับ

ท่านอาจารย์ จริงนะ

ผู้ฟัง ในเมื่อเป็นอย่างนั้นแล้ว จะต้องไปยุ่งอะไรกับธรรมด้วย ไม่ปล่อยให้เหตุปัจจัยเขาปรุงแต่งไปตามเรื่องของเขาล่ะครับ

ท่านอาจารย์ ใครไปยุ่งกับธรรม ไม่มีใครไปยุ่งกับธรรมเลย ฟังแล้วเข้าใจต่างหาก ไม่มีใครไปยุ่ง ขณะนี้ใครไปยุ่งกับธรรมคะ ไม่เห็นมีใครไปยุ่งกับธรรมเลย แค่ฟัง แล้วก็เข้าใจ ไม่ได้ไปยุ่งกับธรรม ยุ่งไม่ได้

ผู้ฟัง จะต้องไปศึกษาทำไม ในเมื่อเหตุปัจจัยเขาทำเรื่องของเขาเองแล้ว

ท่านอาจารย์ โง่กับฉลาด จะเอาอย่างไหน รู้กับไม่รู้ จะเอาอย่างไหน

ผู้ฟัง เอาไม่โง่ดีกว่าครับ

ท่านอาจารย์ ก็นั่นนะสิคะ ไม่โง่ ทำอย่างไรถึงจะไม่โง่ได้ โง่แล้ว แล้วทำอย่างไรถึงจะไม่โง่ได้ มีวิธีที่จะไม่โง่ไหมคะ

ผู้ฟัง ก็เมื่อเหตุปัจจัยมันปรุงแต่งให้ไม่รู้มาก่อน

ท่านอาจารย์ มีวิธีที่จะไม่โง่ไหม มีหนทางที่จะไม่โง่ ไหม

ผู้ฟัง ก็ตามหลักพระพุทธศาสนา มีครับ

ท่านอาจารย์ แล้วอย่างไร ถึงมีเราก็ไม่ได้ไปยุ่ง เราฟัง เราศึกษา เราอบรมเจริญปัญญา ถ้าไม่ฟังสิคะ ไปยุ่งกับธรรมแน่ๆ เลย

ผู้ฟัง ก็แสดงว่าในสังคม ที่เดี๋ยวนี้ที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ ก็แล้วไปแต่ไปยุ่งกับธรรมทั้งนั้นเลยหรือครับ

ท่านอาจารย์ ใช่ เพราะไม่รู้ค่ะ อยากจะเป็นอย่างนั้น อยากจะเป็นอย่างนี้ นี่ก็ยุ่งแล้ว ใช่ไหมคะ อยากจะรู้แจ้งอริยสัจจธรรม ยุ่งหรือเปล่าคะ อยากจะประจักษ์การเกิดดับ ยุ่งหรือเปล่า ไปยุ่งกับธรรมหรือเปล่าคะ

ผู้ฟัง ถ้าจะพูดว่ายุ่งก็ได้ เพราะมีความอยากเกิดขึ้น

ท่านอาจารย์ นั่นแหละค่ะยุ่ง

ผู้ฟัง ยุ่งด้วยความไม่รู้ แล้วก็ยุ่งเพื่อจะประจักษ์แจ้งอริยสัจ ก็ถือว่ายุ่งเหมือนกันเลยหรือครับ

ท่านอาจารย์ ไม่มีใครจะไปยุ่งแล้วประจักษ์แจ้งได้นี่คะ หนทางประจักษ์แจ้งไม่ใช่หนทางไปยุ่งกับธรรม

ผู้ฟัง อย่างนั้นผู้ที่จะไปยุ่งกับธรรม ไม่มีทางรู้ธรรมเลย ใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ ถูกต้องค่ะ มีเราที่ไปยุ่ง เพราะว่าถ้าเข้าใจว่าเป็นธรรม หนทางที่รู้จริงๆ ว่าเป็นธรรมคืออย่างไร เพียงแต่พูดว่าเป็นธรรม แต่ใครกำลังพูด เวลานี้ก็เป็นธรรมทั้งหมดเลย กำลังคิด กำลังเห็น กำลังได้ยิน ทุกอย่างเป็นธรรม แต่ว่าไม่รู้ในลักษณะที่เป็นธรรม ตรงนี้ค่ะ จะต้องเข้าใจความหมายของสติ กับ สติปัฏฐาน แต่ว่าถ้ายังไม่มีความเข้าใจธรรมโดยละเอียด ไม่ต้องไปยุ่งกับสติปัฏฐาน หรืออะไรเลย