ละครลิง
ชาติก่อนนี้เพียงชาติเดียว เรื่องเยอะไหมคะ เห็น นับไม่ถ้วนเหมือนชาตินี้เลย เพราะฉะนั้น เรื่องที่ติดตามมา สุขทุกข์ทั้งหลาย ความคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้ แล้วแต่ว่าจะเป็นลิงที่เล่นบทไหน กรรมจะทำให้เป็นละครลิง ต้องเป็นไปตามกรรม เป็นคนโน้น เป็นคนนี้ เป็นคนนั้น คิดเรื่องนั้น ทำงานนี้ หรืออะไรต่างๆ ทั้งหมด แล้วก็ผ่านไปแน่ๆ จนกระทั่งถึงชาตินี้ และชาตินี้ที่อาจจะมีใครคิดอะไร ทำอะไร สารพัดอย่าง เข้าใจว่าเป็นตัวเรา แต่ความจริงก็ลิงในละครลิง และมีคนดูด้วย แล้วแต่จะเล่นหรือไม่เล่น ใช่ไหมคะ ถ้ากำลังเล่นละครก็เล่นไป หมดบทบาทของตัวละครที่เป็นลิง ก็เป็นคนดูไปอีก หรืออะไรอย่างนี้ก็แล้วแต่ จนกระทั่ง ก็ผ่านไป
เพราะฉะนั้น แต่ละคำมีประโยชน์ไหมคะ ทุกสิ่งทุกอย่างแล้วก็ผ่านไป เมื่อวานนี้แล้วก็ผ่านไป เมื่อเช้านี้ แล้วก็ผ่านไป พอถึงพรุ่งนี้ วันนี้ แล้วก็ผ่านไป
เพราะฉะนั้น ไม่มีอะไรซึ่งคงที่ ที่เที่ยง ที่เป็นของใคร หรือเป็นใครจริงๆ ขณะนี้ไม่ต้องไปคิดเรื่องสติปัฏฐาน อารมณ์ของบิดา แต่เข้าใจสิ่งที่มีจริงๆ ที่กำลังเป็นจริงอย่างนี้ แค่ไหน
เพราะฉะนั้น กว่าจะถึงขณะที่เข้าใจลึกซึ้ง จนกระทั่งสามารถละความติดข้องในนิมิตอนุพยัญชนะได้ ก็เพราะเหตุว่าปัญญาสามารถเข้าใจได้จริงๆ ว่า ขณะนี้เป็นอย่างนี้ตรงตามที่ได้ทรงแสดง นานแสนนานมาแล้ว ๒,๕๐๐ กว่าปี หรือต่อไปก็เพิ่มขึ้นอีก ความจริงก็เปลี่ยนแปลงไม่ได้ แต่โลภคุโณ โลภคุณ เพิ่มขึ้นมาก พอกขึ้นมาอีกเป็นกี่ชั้นด้วยความไม่รู้
เพราะฉะนั้น กว่าจะรู้จริงๆ ประมาทไม่ได้เลย อบรมไป ฟังไป เข้าใจไปแต่ละคำ เป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏให้เห็นได้ แล้วก็ผ่านไป วันก่อนก็คงตื่นเต้นเรื่องการแข่งขัน มวยบ้าง โอลิมปิกบ้าง อะไรบ้าง แล้วก็ผ่านไป และเดี๋ยวนี้เป็นอย่างไร อยู่ที่ไหน เห็นไหมคะ ก็ไม่สำคัญอะไรเลย แล้วสิ่งต่างๆ เหล่านี้เมื่อแสนโกฏิกัปป์มาแล้วก็เป็นอย่างนี้ แล้วก็ผ่านไป
เพราะฉะนั้น อีกแสนปี อีกแสนโกฏิกัปป์ข้างหน้า วันนี้ก็คือสิ่งที่เกิดแล้วก็ผ่านไป แต่ว่าสะสมอะไรไว้ อวิชชาหรือวิชชา นี่เป็นสิ่งที่แต่ละคนก็ต้องเป็นตรงที่จะรู้ว่า ปัญญาไม่ได้เกิดที่อื่น หรือหนทางที่จะไปก็ไปตามสิ่งที่ปรากฏเดี๋ยวนี้ แล้วแต่ว่าขณะนั้นเป็นกุศล หรือเป็นอกุศล เป็นความรู้ หรือความไม่รู้ ก็ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใคร แต่สามารถเข้าใจได้ และมีบุญที่ได้กระทำไว้แต่ปางก่อน มิฉะนั้นจะไม่มีโอกาสได้ฟังพระธรรม
เพราะฉะนั้น ขณะนี้ก็เป็นปางก่อนของชาติต่อๆ ไปอีก เพราะฉะนั้น ก็สะสมความเข้าใจ ไม่ใช่อย่างอื่น ที่จะค่อยๆ เข้าใจขึ้น