ยังไม่ได้เข้าถึงธาตุเห็น
ถ้าคิดถึงความจริง ว่าถ้าไม่มีธาตุอีกชนิดหนึ่ง ซึ่งการฟังเราต้องใส่ใจแล้วเข้าใจแล้วว่าความเป็นธาตุก็คือเป็นสิ่งที่มีจริง จะมองเห็นหรือมองไม่เห็นก็ตาม สิ่งที่มีจริงมีลักษณะเฉพาะแต่ละอย่างก็เป็นธาตุแต่ละชนิด เพราะฉะนั้นที่เสียงจะปรากฏได้ หรือสิ่งที่กำลังปรากฏทางตาในขณะนี้จะปรากฏได้ ก็เพราะมีธาตุอีกชนิดหนึ่ง ถ้าไม่มีคนในห้องนี้เลย มีแต่โต๊ะ เก้าอี้ ก็ไม่มีอะไรที่จะเห็น แต่เมื่อมีการเห็นขณะใด แสดงว่าต้องเป็นธาตุชนิดหนึ่งซึ่งสามารถเห็น กำลังเห็น ทำกิจเห็น เกิดขึ้นเห็น แล้วก็ดับไปอย่างรวดเร็ว นี่คือการตรัสรู้ของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าที่จะทำให้คนที่ฟังค่อยๆ พิจารณาจนกระทั่งเข้าถึงความไม่ใช่เรา เป็นเพียงสภาพธรรมที่เป็นอย่างนั้นจริงๆ แต่กว่าจะประจักษ์ความจริงได้ก็ต้องเป็นผู้ที่รู้ตัวเอง เป็นผู้ตรง การเป็นผู้ตรงจะทำให้ไม่ไขว้เขว และก็สามารถที่จะรู้ได้ว่าพระธรรมที่ทรงแสดงเพื่อละ เพราะฉะนั้นถ้ายังไม่ละ ก็คือว่าความรู้ยังไม่พอ ซึ่งก็จริง ใช่ไหม ถ้ายังไม่รู้ว่าเป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏในขณะที่เห็น ลักษณะที่เห็นมี เพราะฉะนั้นก็เป็นผู้ที่ตรงว่าแม้จะได้ยินได้ฟังเรื่องสิ่งที่ปรากฏทางตากับเห็น แต่ยังไม่ได้เข้าถึงธาตุเห็น ซึ่งฟังไปอีกแล้วก็มีการค่อยๆ เข้าใจขึ้น แล้วก็จะมีการรู้ว่าขณะนั้นที่กำลังค่อยๆ เข้าใจ ไม่ใช่เป็นการคิดเรื่องอื่น
วิตกเป็นสภาพที่คิดนึก เป็นเจตสิกเป็นธรรมที่มีจริง มีหน้าที่ตรึก วันหนึ่งๆ คิดแต่เรื่องอื่นหมดเลยใช่ไหม แต่ที่จะแม้ฟังก็กำลังตรึกถึงสิ่งที่ได้ฟัง
ที่มา ...