เป็นหน้าที่ของปัญญาอย่างเดียว

ผู้ฟัง อย่างระลึกบ่อยๆ อย่างนี้ จะเกิดประโยชน์ไหมครับ ละอะไรได้บ้าง

ท่านอาจารย์ ระลึกทำไม ระลึกอะไร

ผู้ฟัง ระลึกรูป ระลึกนาม

ท่านอาจารย์ นั่นสิคะ ระลึกทำไม เพื่ออะไร ไม่มีใครสามารถที่จะระลึกได้ ถ้าไม่ใช่สติเกิด แล้วถ้าไม่มีการฟังเข้าใจ สติเกิดระลึกไม่ได้ อยู่ดีๆ นั่งอย่างนี้ ไม่รู้เรื่องอะไรเลย จะให้ไประลึกอะไรคะ แต่ถ้าฟังแล้วเข้าใจ ความเข้าใจจะเป็นปัจจัยให้มีการระลึกได้ว่าขณะที่เห็นเป็นจิต เป็นสภาพรู้ เป็นธาตุรู้ เพราะเหตุว่าถ้าไม่มีธาตุนี้เสียอย่างหนึ่ง เห็น มีไม่ได้เลย จะมีเสียงปรากฏสักเท่าไรถ้าไม่มีจิตเกิดขึ้นได้ยินเสียง เสียงนั้นก็ปรากฏไม่ได้ แล้วให้ทราบว่าจิตเกิดดับสืบต่อตั้งแต่เกิดจนตาย แล้วเป็นธาตุรู้จริงๆ แล้วรู้ได้ทุกอย่าง ข้อสำคัญคือรู้ได้ทุกอย่าง รู้ที่นี่คือทางตาเห็น รู้สิ่งที่กำลังปรากฏ คือ เห็นสิ่งที่ปรากฏ ว่าสิ่งที่ปรากฏขณะนี้เป็นอย่างนี้ ตรงนั้นสว่าง ตรงนี้เป็นสีเขียว ตรงนั้นเป็นสีขาว นั่นคือสภาพรู้สิ่งที่ปรากฏทางตา

ผู้ฟัง เกี่ยวกับทิฏฐิ ระลึกบ่อยๆ

ท่านอาจารย์ ระลึกได้อย่างไรคะ ถ้าไม่เข้าใจ เอาอย่างนี้ก่อน ถ้าไม่มีความเข้าใจ สติเกิดไหม สติปัฏฐานเกิดไหม

ผู้ฟัง ไม่เกิดครับ

ท่านอาจารย์ ไม่เกิด เพราะฉะนั้น ที่เกิดเพราะเข้าใจ ใช่ไหมคะ เมื่อเพราะเข้าใจขั้นฟัง ก็ยังไม่รู้ความจริง เพียงแต่รู้เรื่องราวเท่านั้นเอง ฟังเรื่องจิต ฟังเรื่องเจตสิก แต่ขณะนี้กำลังเห็น ไม่ได้รู้จริงๆ ว่า กำลังเห็นเป็นธาตุรู้ หรือเป็นจิต ถ้าสติไม่เกิด เพราะฉะนั้น ที่สติเกิด เพื่อที่จะรู้ตัวจริงของธรรมที่ได้ฟัง รู้จักตัวจริงๆ คุณเริงชัยอาจจะได้ยินชื่อใครสักคนหนึ่ง รู้เรื่องราวของเขามาก แต่ไม่เคยเห็นตัว ไม่เคยเลย ได้ยินแต่เรื่องราว แต่เหมือนกับเราได้ยินเรื่องราวของจิต ได้ยินเรื่องราวของเจตสิก ได้ยินเรื่องราวของรูป แต่ขณะนี้คือจิต เจตสิก รูป จริงๆ แต่เรามัวไปรู้เรื่องราว แต่ว่าเวลาสติปัฏฐานเกิด ไม่ใช่เพียงไปรู้เรื่องราว แต่ระลึก คือรู้จักตัวจริง ซึ่งตัวจริงรู้จักยาก อยู่ตรงนี้กำลังเห็น อยู่ตรงนี้กำลังได้ยิน อยู่ตรงนี้กำลังคิดนึก นี่คือตัวจริง คือตัวธรรมทั้งหมด แต่ยังไม่รู้จักตัวจริง

เพราะฉะนั้น สติระลึกเพื่อรู้จักตัวจริง ไม่ใช่เพียงแต่ฟังเรื่อง เพราะฉะนั้น ที่ถามว่า สติปัฏฐานมีประโยชน์อะไร ฟังเรื่องจิตจริง เข้าใจเรื่องราวของจิต แต่รู้จักจิตหรือยัง เพราะฉะนั้น สติปัฏฐานเกิดเพื่อรู้จักตัวจริง ไม่ใช่เพียงแต่ฟังเรื่องราวเท่านั้น