ธรรมปฏิบัติในชีวิตประจำวัน

ถาม ดิฉันรู้ว่าการเจริญสติปัฏฐานมีประโยชน์ แต่ก็ยังไม่รู้ว่าจะเจริญสติในชีวิตประจำวันอย่างไร ดิฉันรู้สึกว่าไม่มีเวลาเจริญสติปัฏฐานเลย เพราะต้องทำงาน

ตอบ การเจริญสติปัฏฐานเป็นเรื่องที่เราจะรู้ชีวิตประจำวันจริงๆ จะรู้ว่าทั้งการงานและตัวเรานั้น สภาพความเป็นจริงเป็นอย่างไร แต่ก็ดูเหมือนว่าคนเรานั้น อยากจะรู้แต่อย่างอื่นนอกจากตัวเอง ไม่กล้ารู้จักตัวเอง พระผู้มีพระภาคทรงชี้ให้เห็นว่าการรู้จักตัวเองนั้นดีกว่าการรู้จักสิ่งอื่นๆ

ในวิสุทธิมรรค อิทธิวิธนิเทส มีข้อความว่า

พระผู้มีพระภาคทรงทำมิให้พระนางอโนชาเทวีและหญิงบริวารพันหนึ่ง ผู้มาตามพระมหากัปปินะเห็นพระราชา มหากัปปินะพร้อมทั้งบริษัท แม้นั่งอยู่ในที่ใกล้ เมื่อพระนางทูลถามว่า “ข้าแต่พระองค์ พระองค์ทรงเห็นพระราชาบ้างหรือ”

พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “ก็ท่านแสวงหาพระราชาประเสริฐหรือ หรือว่าแสวงหาตนประเสริฐ” พระนางจึงทูลว่า “แสวงหาตนประเสริฐ พระเจ้าข้า” ดังนี้ จึงทรงแสดงธรรมเหมือนอย่างนั้นแด่พระนางอโนชาเทวีผู้ประทับนั่งแล้วนั้น ให้พระนางนั้นรวมทั้งหญิงบริวารพันหนึ่ง ดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล ให้พวกอำมาตย์ดำรงอยู่ในอนาคามิผล ให้พระราชาดำรงอยู่ในอรหัตตผล ฉะนี้

การเจริญวิปัสสนาไม่ใช่สิ่งที่นอกไปจากชีวิตประจำวัน เจริญวิปัสสนาในชีวิตประจำวัน มีสติระลึกรู้ลักษณะของนามและรูปที่ปรากฏในชีวิตประจำวัน นั่นคือ การเจริญมรรคมีองค์ ๘

ถ้าใครบอกว่าไม่มีเวลาเจริญวิปัสสนา ก็เพราะไม่เข้าใจว่ามรรคมีองค์ ๘ นั้นคืออะไร