แนวทางเจริญวิปัสสนา เล่ม ๒๒ ตอนที่ ๒๑๑ – ๒๒๐

ชีวิตของพระอริยสาวกนั้นเป็นที่น่าสนใจว่า ท่านจะดำเนินชีวิตอย่างไร ท่านจะมีการให้วัตถุเพื่อประโยชน์แก่ผู้อื่นมากน้อยอย่างไร เพราะเหตุว่าท่านผู้ฟังอยากจะถึงความเป็นพระโสดาบันบุคคล และอยากจะทราบว่า ผู้ใดเป็นพระโสดาบันบุคคลแล้วบ้าง

ไม่ทราบว่าท่านจะมีอะไรเป็นเครื่องวัด เครื่องพิสูจน์ว่า บุคคลใดเป็นพระโสดาบันบุคคล มีชีวิตเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร บางท่านคิดว่า ผู้ที่เจริญวิปัสสนาจะต้องละบ้านเรือน ไม่ยินดีในโภคะ ในสิ่งต่าง ๆ และมีชีวิตที่เปลี่ยนแปลง ผิดปกติไปจากที่เคยเป็น บางท่านคิดอย่างนั้น คาดคะเนเอง และเข้าใจเองว่า บุคคลนั้น บุคคลนี้ เป็นพระโสดาบัน เป็นพระสกทาคามี เป็นพระอนาคามี เป็นพระอรหันต์ โดยที่ไม่ได้เจริญสติที่จะรู้ว่า การที่จะบรรลุคุณธรรมอย่างนั้นได้จะต้องอาศัยปัญญาที่เกิดขึ้นเพราะการอบรม